अमेरिकाले संरक्षणवादी नीति लिएको भारतको आरोप

नयाँदिल्ली । भारतको वाणिज्यमन्त्री आनन्द शर्माले अमेरिकाले अस्वीकार्य व्यापार संरक्षणवादको नीति लिएको आरोप लगाउनुभएको छ । यसबीच दुई मुलुकबीच तीतो कूटनीतिक विवादपछि सम्बन्ध सुधार गर्न अमेरिकी अधिकारीहरु भारतको भ्रमणमा आउने भएका छन् ।
वाणिज्यमन्त्री शर्माले नयाँदिल्लीले बौद्विक सम्पत्तिसम्बन्धी विश्व व्यापार सङ्गठनको नियम पूर्णतया पालना गरिरहेको र उसले प्याटेन्ट (स्वत्व) का विषयमा कडा उपाय कहिल्यै स्वीकार नगर्ने बताउनुभयो ।
उहाँले एक पत्रकार सम्मेलनमा अमेरिका प्रमुख आर्थिक तथा रणनीतिक साझेदार भए पनि अमेरिकाले केही विषयमा उच्च तथा अस्वीकार्य संरक्षणवादी नीति अवलम्बन गरिरहेको भारतले विश्वास गरेको बताउनुभयो ।
न्यूयोर्कमा डिसेम्बर महिनामा भारतीय कूटनीतिज्ञ पक्राउ परेपछि दुई मुलुकबीचको विवादपछि दक्षिण तथा मध्य एसियाका लागि अमेरिकी सहायक विदेशमन्त्री निशा डी विश्वास नयाँदिल्लीको भ्रमणको तयारीमा हुनुहुन्छ । उहाँ यस अवधिमा भारतको भ्रमण गर्न चाहने सबैभन्दा उच्चपदस्थ अधिकारी हुनुहुन्छ ।
भारतमा जन्मेका यी अधिकारीले भारत आइपुग्नुपहिले कूटनीतिक विवादपछि दुई मुलुक अगाडि बढ्न खोजे पनि उनीहरुले वास्तविक चुनौती भोगेको बताउनुभयो । न्यूयोर्कमा भारतीय कूटनीतिज्ञ देवयानी खोब्रागडेलाई निजका घरेलु कामदारलाई अमेरिकामा प्रवेशाज्ञा प्राप्त गर्दा गलत विवरण दिएको आरोपमा पक्राउ गरी नाङ्गो पारी खोजतलास गरिएको थियो ।
भारतीय कूटनीतिज्ञको पक्राउ तथा उहाँलाई गरिएका व्यवहारका कारण विश्वका दुई ठूला प्रजातन्त्रबीच वर्षौंपछि सबैभन्दा नराम्रो विवाद भएको थियो । यसका कारण जनवरी महिनामा भारतले अमेरिकी दूतावासका कर्मचारी र उनीहरुको अभिरूचिलाई लक्ष्य बनाउँदै अनेकौँ पाइला लिएको थियो ।
यसबीच, भारतीय तथा अमेरिकी अधिकारीले एकअर्को मुलुकको भ्रमण गर्ने अनेकौँ कार्यक्रम रद्द भएका थिए र नयाँ व्यापार विवादले दुई मुलुकबीचको सम्बन्ध अझै जटिल बनाएको छ ।
वाणिज्यमन्त्री शर्माले भारतको औषधि उत्पादनको क्षेत्रमा अमेरिकाले बौद्विक सम्पत्ति संरक्षणका विषयमा गुनासो गरेको र यसले दुई मुलुकलाई अझै पर लगेको बताउनुभयो ।
भारतमा ‘जेनेरिक’ औषधि उत्पादन गर्ने ठूलो उद्योग रहेको छ, जसले विकासशील मुलुकका लागि जीवन जोगाउने औषधि उत्पादन गरिरहेको छ ।
वाणिज्यमन्त्री शर्माले भारतले विश्व व्यापार सङ्गठनको सन् २००५ को सम्झौताको बौद्विक सम्पत्तिको व्यापार सम्बन्धित सम्झौता (ट्रिप्स) लाई पूर्णतया पालना गर्ने, तर कहिल्यै ‘ट्रिप्स–प्लस’ लाई स्वीकार नगर्ने बताउनुभयो ।
प्याटेन्टका अधिकारका वकालतकर्ताहरुले अमेरिकाले भारत तथा थाइल्यान्डजस्ता जेनेरिक औषधि उत्पादन गर्ने मुलुकले अर्बुद तथा अन्य जीवन जोखिममा पार्ने रोगका औषधिको उत्पादन कम गरोस् भन्ने चाहेको बताएका छन् । मन्त्री शर्माले भारतले तिर्न सकिने मूल्यमा जीवन जोगाउने औषधि उपलब्ध गराइरहेको दाबी गर्नुभयो ।
भारतको तीनदिने भ्रमणअघि सहायक विदेशमन्त्री विश्वासले भारतले प्याटेन्टलाई बलियो संरक्षण दिनुपर्ने विषयमा दी टाइम्स अफ इन्डिया समाचारपत्रमा लेख प्रकाशन गर्नुभएको थियो ।
भारत तथा अमेरिकाबीचको व्यापार १०० अर्ब अमेरिकी डलर पुग्ने अवस्थामा उहाँले व्यापारिक आदानप्रदान विस्तार गर्न थप खुला वातावरण सिर्जना गर्ने समय आएको बताउनुभएको थियो । रासस÷एएफपी