ADVERTISEMENT
१२ माघ २०७७, सोमबार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
१२ माघ २०७७, सोमबार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

भारतीय एसएसबी फोर्सलाई लखेट्ने ठोरीका साहसिला जनता

by चितवन पोष्ट
२०७० फाल्गुन १६, शुक्रबार ०३:०४ गते
in विचार
0
Chitwan Post
0
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

-नारायण ढुङ्गाना
 
अघिल्लो दिनको साँझ मोबाइलमा फोनको घन्टी बज्यो । पत्रकार भाइ प्रकाश सिग्देलको आवाज २५ प्रतिशत मात्रै सुनियो, तैपनि ‘ठोरी’ शब्द घुइरो–घुइरो ।
एकछिन अड्किएर फेरि…भोलि जाने दाइ ? काटिएको आवाजलाई मनमनै संकेतका भरमा बुझ्ने कोसिस गरेँ । कति बजे ? ८ बजेतिर । टेलिफोनको नेटवर्कमा क्यान्सर लागेको थियो । संकेतकै भरमा कुरो बुझेँ ।
मलाई गाउँ अझ पहाड, कुनाकन्दरामा पुग्न रहर लाग्छ । ती ठाउँका सन्दर्भ सामग्री उनेर समाचार लेख्न औधी मन पर्छ । आवाजविहीनहरुको आवाज सार्वजनिक गर्नु कर्तव्य पनि हो । त्यसैले, सदरमुकामको धूलो, धूवाँ, दुर्गन्धदेखि टाढा जाने कुरामा मैले विमति जनाउनै सक्दिनँ । त्यसमाथि, यस पटकको यात्रा देशकै अस्मितासँग जोडिएको सीमाको स्थलगत अध्ययन तथा निरीक्षण थियो ।
भारतीयको ज्यादती र ठोरीका नेपालीले भारतीय एसएसबीलाई लखेटेको विषयको अध्ययन अझै मेरा लागि ऐतिहासिक हो । पहिले कालिका रेडियोमा छँदा बन्धन तोडेर हिँड्ने मलाई अहिले खुला धर्तीमा हिँड्न काँडाले कोरेन ।
शनिबार बिहान हतारहतार आफ्नो दैनिकी सक्दा ८ बजेछ । समाचारकै लागि केशवलाई फोन गर्दा उनले ठोरी जाने स्मरण गराए ।  हतारमा सिबिजेड बाइक हुइँक्याइ भरतपुरको हाकिमचोकसम्म ।
खाली पेटमा गाडीयात्रा असहज लाग्ने मलाई केशवजीको जेरीपुरीको स्वागतले पुरानो राजेश होटलबाटै मेरो मन प्रसन्न थियो । नेकपा–माओवादी पार्टी कार्यालयमा पार्किङ अभाव । कुचुक्क परेको अक्करमा बाइक कोचेर टाटासुमो जिपमा करिब ९ बजे ठोरीको यात्रा सुरू भयो । प्रकाश स्वायर (एक जना चालक र अर्का पत्रकार), केशव, क्षितिज, सरोज र म । गन्तव्य ठोरी ।
निर्वाचनका बेला चितवन क्षेत्र नं. २ बाट संविधानसभामा जितेका शेषनाथ अधिकारीलाई निर्वाचन अवधिभर घुमाउने अवसर पाएका चालक प्रकाशले अधिकारी पट्याइसकेका रहेछन् । सुशील कोइराला भेट्न जाँदा चप्पल गायब । अधिकारीलाई आफ्नै चप्पल दिएर ऋण लगाएका रहेछन् उनले ।
‘मेरो कुनै समस्या परे सीधै उनलाई गएर भेट्ने हिम्मत छ । धेरै गुन लगाएको छु उनलाई ।’ केशवले चालकको कुरामा सहमति जनाए । गाडी हुइँकिँदै र आपसमा गफिँदै हाम्रो यात्रा जारी रह्यो । जगतपुरमा वैद्य माओवादी ताम्सालिङ इन्चार्ज सूर्य सुवेदी पथिक, जिल्ला नेता गोर्खाली, विप्लव र महेश गाडीमा थपिए । चितवन निकुञ्जको गेटमा पैसा बुझाएर शान्तियात्रा सुरू भो, हर्न बजाउन पाइँदैन । गफले मानिसलाई भुल्याउने अनुभवी गोर्खालीले गाडीको यात्रा झनै रमाइलो बनाए । निकुञ्जभित्र बाटैभरि वन कुखुरा, जंगली जनावर, हात्ती, बाघ, गैँडा, भालु भेटेकाहरुले आ–आफ्नो अनुभव सुनाए ।
बाघले झन्डै मारेन, यहीँनेर हो– गोर्खालीले औँल्याउँदै देखाए । शिकार गर्नेले जंगली कुखुरा समाउने पासो पनि अनौठो । प्रेमी खोज्दै गरेको पोथी कुखुरालाई जंगलमा मात्तिएको भाले कुखुरानजिक छाड्ने, जब भाले चढ्छ च्याप्प समाउने । केही व्यक्तिहरुको धन्दा यस्तो हुँदोरहेछ निकुञ्जमा । निर्वाचनका बेला अमिक शेरचनको गाडीमा भएको आक्रमणपछि आफूलाई पक्रेको कुरा र भएको अनुभव गोर्खालीबाट सुनियो । कुरामा निकुञ्ज कटेको पत्तै भएन । बसन्तपुरनजिकै थारु खानाको स्वादिष्ट भोजन भो ।
सेतै कपाल फुलेका बूढालाई टोपी लगाएपछि चिन्नै गाह्रो । खानापछि केहीबेर आरामको मौकामा नेता तथा लेखक अनिल शर्मा विरहीसँग भलाकुसारी भो । को–को जाने ठोरी ? हामी सबै उपाध्यक्षज्यू पनि जाने । खोइ, हो र ? मेरो प्रश्न झर्न नभ्याउँदै विरहीले भने– ‘उ, क्या त कुर्सीमा ।’ अनि पुनः सुरू भयो यात्रा । माडीमा बगइसम्म पिच भएकाले सवारी आवागमनमा अप्ठेरो छैन ।
निकुञ्ज बगइ–पोस्टका एक जना सैनिक गाडी जाँचमा आइपुगे । तपाईंहरु कहाँ जान लागेको ? ठोरी, केशवले जवाफ दिए । सिपीसँगै हो ? हो । केको विषयमा हो ? सीमाकै विषयमा । ‘हामी पत्रकार हौँ’– केशवले हत्त न पत्त भनिहाले । पत्रकार भनेपछि गुम्सिएको पीडा उनले पोख्न भ्याए । ‘ए हजुर, जति नेता आए पनि केही हुने होइन । गाउँमा नेता पुग्छन्, माथि गएपछि बिर्सिहाल्छन् । ल हजुर, कामै यस्तै । सरी है, जानु्स् ।’ निकुञ्जको घना जंगल पसियो । अघि–पछि दुई साना गाडी, केही मोटरसाइकल । चराको चिरबिर आवाजको मजा लिँदै हुइँकियौँ ।
ठोरीको छोटी भन्सार वीरगन्जबाट ६८ किलोमिटर पश्चिममा पर्छ । चितवनको भरतपुरबाट करिब सय किलोमिटर टाढा छ । सीधै ठोरी–काठमाडौँ गाडी सञ्चालन भएपछि स्थानीयलाई जति राहत मिलेको छ, त्यति नै भारतीयको ज्यादतीले उनीहरुलाई निक्कै आहत छ ।
पुग्दा यस्तो लाग्दैथियो, ठोरी रोइरहेको छ । त्यहाँका माटाढुंगामा भारतीय बुटको छाप हराएको छैन । नेपाली आमा घरीघरी सुँक्कसुँक्क गरिरहेकी छिन् । बेलाबेलामा शिर उठाउन खोज्छिन्, तर अधकल्चो पारेकाले अंगहरुमा मलमपट्टी लगाउने कोही छैन । नेपाली आमाको आँसु पुछ्ने स्थानीयको संघर्ष रोकिएको छैन । नयाँ मान्छे आउँदा झुम्मिने बानी ठोरी छोटी भन्सारका स्थानीयलाई परेछ । त्यसो नगरे भारतीय एसएसबीले दबाउलान् भन्ने पीर । हाम्रो टोलीलाई स्थानीय रामाश्री रामके, मीना गिरी, गीता विष्ट, किरण थापालगायतले स्वागत गर्न नपाएकोमा दुःख मनाउ पनि गरे ।
ठोरीका सन्ततिहरुले माघ दोस्रो साता आमाको शिर अलि ठाडो पारिदिएका छन् । हामी छौँ, साहस बटुल– उनीहरुको भारतीय एसएसबीसँगको त्यो लडाइँले भनिरहेको छ ।
ठोरी सुन्नेका लागि ठूलै बजारझैँ लाग्छ, तर केही सरकारी भवनबाहेक झुप्रे बजार । कुनै बेला नेपाल देश (काठमाडौँ)मा नुन लैजाने ठूलो बजार हो ठोरी । जंगलैजंगलको बाटो भरियामार्फत नुन नेपाल देश लैजाँदा धादिङडाँडा काट्न कस्ता–कस्ता जवानलाई नि हम्मे परेको बूढापाकाहरुको अनुभव ताजै छ । पारिपट्टि नेपाली भूमि भनिए पनि भारतीयको लामो समयको दबदबा । नेपालकै पहिलो कंक्रिट भवन भनिएको दरबार भारतीयको कब्जामा छ ।
ठोरीको पश्चिम चुरे पर्वत र चितवन निकुञ्ज बीचबाट चिता खोला बग्छ । पश्चिम सीता गुफानजिकको अन्तिममा ३५ नम्बरको सहायक पिल्लर छ । अर्काे भागमा ४३४÷६ नम्बरको पिल्लर छ । यही दुई पिल्लर बीचको करिब ३ किमी विवादित क्षेत्र हो । ठोरीको पूर्व निर्मलबस्ती, पश्चिम चितवन निकुञ्ज, ठोरी डाँडाको तलबाट दक्षिण ठुटे खोला बग्छ । सीता गुफा र दक्षिण परेवाडाँडालाई (उज्याला पहाड पनि भनिन्छ) भारतीयले आफ्नो दाबी छाडेको छैन ।
अझै, सीता गुफा क्षेत्रमा पनि अतिक्रमण गरिरहेको स्थानीय बताउँछन् । भारतको भिखना ठोरी र पर्सा ठोरीको बीच दसगजा क्षेत्रमा आएर चिता र ठुटेखोला मिसिन्छ । भारतमा पुगेपछि यी दुई खोलाको संयुक्त रुपलाई पण्डई नदी भन्ने गरिएको छ । त्यहाँको ८४ नम्बरको पिल्लर खोलाले बगाएको छ ।
एकातर्फ जंगली जनावरको त्रास, आजै हो कि भोलि जीवन जाने, लगाएको बाली भन्न पाएका छैनन् भने अर्कातर्फ भारतीयको ज्यादती । नेपालका नेताहरु कुर्सीको मोहमा लुटपुटिएका छन् । ती पीडित नेपालीलाई भेट्नसम्म पुगे पनि साहस आउने छ उनीहरुलाई । माओवादी उपाध्यक्ष सिपी गजुरेल भेट्दा नेपाल सरकारकै प्रतिनिधि आएको जस्तो उनीहरुलाई परेको छ ।
अहिलेसम्म यति ठूला नेता ठोरी नआएको स्थानीय गीताले भन्नसम्म भ्याइन् । जनता रिझाउन खप्पिस गजुरेल पनि उनीहरुको भावनामा बग्न भ्याएका थिए । सान्त्वना दिन पनि भ्याए । तर, विगतमा सीमालाई आफ्नो स्वार्थमा पारेका उनले भसक्कै बिर्सिएको हुनुपर्छ । सत्तामा उनी पनि गएकै हुन् । त्यही दाउपेच त छैन उनको ?
दुई खोली दोभानको बीचमा बजार । खोला तरेर परेवाडाँडा, निर्मलबस्ती हुँदै वीरगन्ज जाने बाटो छ । नजिकै १३४ नम्बरको जंगे पिल्लर । जति खोला नेपालतिर काटेर बग्दै छ, त्यति वरको जमिन भारतले आफ्नो बनाउने दाउ छाडेको छैन ।
त्यही विवाद झिकेर नेपालको खोलामा पुल बनाउन दिएको छैन, न त निर्मलबस्तीबाट विद्युत् ल्याउन दिएकै छ । सँगैको निर्मलबस्तीका बासिन्दा झिलिमिलीमा रमाउँछन् भने ठोरीका बासिन्दालाई टुकीको भर छ ।
बीचमा बग्ने खोलो वर्षाको महाभेल हिउँदको भिखारी । खोलाको बीचमा सीमाना छुट्याउने पिल्लर धेरै समय टिक्न सकेन, अनुभव सुनाउँछिन् गीता विष्ट । आफूले जान्दासमेत पिल्लर भएको दाबी गर्छन् उनीजस्ता थुप्रै नेपाली ।
भनिन्छ, महिलालाई आरक्षणको खाँचो छ । ठोरीका महिला अपवादका छन् । सीमा बचाउन आरक्षण होइन, अब देश उनीहरुकै पछि लाग्नुपर्ने देखिन्छ । भारतीय एसएसबीलाई ढिम्किन नदिएको २० दिन भयो ठोरीमा । अहिले पारिपट्टिको सीधा देखिने क्याम्पबाट उनीहरु चियाउँछन् मात्रै । तर, ती आँटिला महिलाहरुलाई साथ दिने न त सरकार भए, न त राजनीतिक दल । नेतालाई धिक्कार्ने महिलाका पछाडि प्रहरी र पुरूष पनि छन् । मीना गिरीले कसैको साथ नपाए पनि हिम्मत हारेकी छैनन् ।
माघ १७ गते सीमानाभन्दा करिब ३ सय मिटरभित्र ठोरी बजारमा माइती नेपालको भवन बन्दै थियो । स्थानीयले दुःखसुखमा बिट निर्माण गरेर चेलीबेटी बेचबिखन रोक्ने प्रयास थालेका थिए । त्यसको पहिलो सूत्र भवन । इँटा थपिँदै थियो । एसएसबी फोर्सका केहीले भारतीय भूमि भन्दै भवन नबनाउन धम्क्याएर गए । यसलाई स्थानीयले सामान्य नै लिए । सबै नजुटेकाले लखेट्ने हिम्मतै गरेनन् ।
१८ गते फेरि अर्काे टोली आयो, दलबलसहित । उनीहरुलाई स्थानीयले लखेटेर खोलाकिनार पु¥याए । दिनभर खोलाकिनारमा बसेका भारतीय फोर्स राति क्याम्प फर्कियो ।
१९ गते पनि अझ ठूलो संख्यामा आए । ठोरीका स्थानीय अझै महिलामा आक्रोश छायो । गाउँलेले महिलालाई साथ दिन एकजुट भए । प्रहरी र सशस्त्रले पनि साथ दियो । उनीहरुलाई घोक्राउने अग्रपंक्तिमा परे गीता विष्ट, किरण थापा, मीना गिरीलगायत । लाठो र ढुंगा बोकेर बन्दुक बोकेका भारतीय सशस्त्रलाई लखेट्दै घोक्र्याएर खोला कटाए ।
हो, देशभक्ति यहीँनेर देखिन्छ । म हैन हामी भनेर दुश्मनमाथि जाइलाग्ने नेपाली हृदय कति बलियो छ । यो अनुभव सुनाउँदा पनि मीना हौसिन्छिन् । वीर गोर्खाली भनेर इतिहास पढेका हामीहरुका लागि यी महिला वीर नेपाली हुन् ।
खोलामा सीमाना हुँदाहुँदै सयौँ मिटरभित्र आफ्नो भूमि भनेर नेपालीलाई धम्क्याउने भारतीयको पहिलेदेखिकै बानी हो ।
नेपालका दर्जनौँ स्थानमा सीमा मिच्ने उनीहरुमाथि ठोरीमा मात्रै नेपाली हाबी छ । त्यसैको परिणाम इतिहास हुन सक्छ, भारतीयलाई भगाएको घटना । वर्षौंंदेखि प्रयोग भएको बसपार्कभित्र बन्दै गरेको भवनमा हस्तक्षेप भएको देख्दा मन च्वास्स बिझ्छ । सँगै बनेको एउटा दोकानको बारेमा आवाज नउठाउने एसएसबी फोर्स दोकानसँगै बनेको माइती नेपाल र प्रहरीको संयुक्त बिटलाई औँला उठाउनु नियतमै खोट देखिन्छ । सीमाछेउ बसेका स्थानीयको ठम्याइ त्यही हो ।
ठोरीबासी भन्न थालेका छन्, अब जनता मात्र कति लड्ने ? हिम्मत छ भने नेता हो, तिमी पनि लड्न आऊ । तर उनीहरु नेपाल सरकारले वास्ता नगरे नगरोस्, कुनै हालतमा सीमा नाघ्न दिने पक्षमा छैनन् । साहसिला ठोरीबासीको राष्ट्रियताप्रतिको भावनालाई सलाम !
(लेखक पत्रकार महासंघका केन्द्रीय पार्षद् हुन् ।)

Related Posts

धर्म जीवनको खोज हो

जीवनमा खुसीको महत्त्व के छ !

धर्म जीवनको खोज हो

धर्म जीवनको खोज हो

नकारात्मकतातिर उन्मुख सामाजिक सञ्जाल

नकारात्मकतातिर उन्मुख सामाजिक सञ्जाल

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

कम्युनिस्ट र काँग्रेसलाई देखेर जनता वाक्क : कमल थापा
प्रमुख समाचार

कम्युनिस्ट र काँग्रेसलाई देखेर जनता वाक्क : कमल थापा

भरतपुर । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको अध्यक्ष कमल थापाले कम्युनिस्ट र काँग्रेसलाई देखेर जनता वाक्क भइसकेको बताएका छन् । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र...

Read more
सिटी हल र गोन्द्राङ–पुलचोक सडकको शिलान्यास गर्न प्रधानमन्त्री आउने

सिटी हल र गोन्द्राङ–पुलचोक सडकको शिलान्यास गर्न प्रधानमन्त्री आउने

नारायणगढ लेडी जेसीजको अभिमुखीकरण तालिम

नारायणगढ लेडी जेसीजको अभिमुखीकरण तालिम

Chitwan Post

नवलपुरका ८ स्थानीय तहमा अपाङ्गता सर्वेक्षण सुरु

केरा उत्पादक संघको अधिवेशन माघ १७ गते रत्ननगरमा हुने

केरा उत्पादक संघको अधिवेशन माघ १७ गते रत्ननगरमा हुने

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : chitwanpost@gmail.com

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In