ADVERTISEMENT
११ माघ २०७७, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
११ माघ २०७७, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

कांग्रेसभित्र गणितीय खेलको अर्काे श्रृंखला

by चितवन पोष्ट
२०७० माघ १५, बुधबार ०४:१९ गते
in विचार
0
Chitwan Post
0
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

-मधुसूदन दवाडी
दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनपछि गठन भएको संविधानसभाले आफ्ना बैठकहरु प्रारम्भ गरेको छ । संविधानसभा तथा व्यवस्थापिका संसद्को दोहोरो भूमिकामा रहेको संविधानसभाका सामु सरकार गठन तथा सभामुख, उपसभामुखको निर्वाचन गनुपर्ने जिम्मेवारी एकातिर छ भने अर्काेतिर संविधान निर्माणको कार्यलाई पनि तीव्रता दिनुपर्ने छ । दोस्रो संविधानसभाको सुरूवातलाई हेर्दा अहिले संविधानसभाका बैठकहरु एजेन्डाविहीन भएर बितिरहेका छन् भने दलहरु सरकार गठन र आन्तरिक शक्ति बाँडफाँडमा अलमलमा परिरहेका छन् । एकातिर दलहरुभित्र आन्तरिक रुपमा पदको भागबन्डा मिलाउनु पर्ने छ भने अर्काेतिर एक दलले अर्काे दलसँग पनि सहमतिको रुपरेखा तयार गनुपर्ने छ । संविधान निर्माणका लागि सबैभन्दा सजिलो सबै दलको सहमतिमा राष्ट्रिय सहमतिको सरकार निर्माण गर्नुपर्ने हुन्छ, तर अहिले दलहरुको आन्तरिक द्वन्द्व तथा किचलोले सो विषय ओझेलमा पर्ने सम्भावना बढेको छ । पुरानै संविधानसभाका गलत संस्कार तथा प्रवृत्तिहरु दोहोरिने सम्भावनाहरु बढ्ने प्रारम्भिक संकेतहरु देखिन थालेका छन् । एमाओवादी तथा राप्रपा नेपालले संसद्को पहिलो बैठकबाटै प्रतिपक्षमा बस्ने घोषणा गरिसकेका छन् भने एमाले पनि शक्ति बाँडफाँडको विषय नमिले प्रतिपक्षमा बस्ने तयारीमा छ । अन्य साना दलहरुसँगको कुराकानी त अगाडि नै बढेको छैन ।
संविधानसभामा सहभागी सबै साना र ठूला दलहरु नमिलेसम्म राष्ट्रिय सहमतिको सरकार नै बन्न सक्दैन । ठूलो दलको नाताले कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालाले सरकारको नेतृत्व गर्ने लगभग पक्कापक्की नै भैसकेको छ, तर पनि मन्त्रालयहरुको बाँडफाँड, संविधान निर्माणका सम्पूर्ण विषयहरु मिलाउन कोइरालालाई त्यति सहज छैन । एकातिर कांग्रेस पार्टीभित्रको आन्तरिक कलह फेरि चर्किंदै छ भने अर्काेतिर दोस्रो ठूलो शक्ति एमालेलाई मन्त्रालयको भागबन्डादेखि हरेक विषयमा चित्त बुझाउन निकै गाह्रो छ । सत्ताको नजिक पुगेपछि किचलोमा पर्ने नेपाली कांग्रेसको पुरानै रोग हो, जसले यसपटक पनि कांग्रेस नेतृत्वलाई नराम्रोसँग गाँजेको छ । यसपटक पनि संसदीय दलको नेता बन्नका लागि सभापति सुशील कोइरालाले ठूलो कसरत गनुप¥यो । दोस्रो जनआन्दोलनभन्दा अघिको पुरानो संसद्मा कहिले छत्तीसे त कहिले चालीसे भनेर देखिने कांग्रेसभित्रको पुरानो प्रचलन यसपटक पनि सुरू भएको छ । विगतमा संसद्मा र समग्र पार्टी पंक्तिमा ४० प्रतिशतको भूमिकामा देखिएका देउवा पछिल्लो संसदीय दलको नेता चयनको निर्वाचनमा ८९ मत पाएर आफ्नो प्रतिशत बढाएका छन् ।
जसरी नेपालको पुरानो संसदीय इतिहासमा कांग्रेसको प्रतिशतको झगडाले संसदीय व्यवस्थामाथि नै प्रश्नचिन्ह लाग्यो, त्यसैगरी यसपटक पनि यसै झगडाले दोस्रो संविधानसभालाई असजिलोमा पार्ने प्रारम्भिक संकेतहरु देखिन थालेका छन् । देशको संसदीय इतिहासमा तीन पटक प्रधानमन्त्री भइसकेका शेरबहादुर देउवा फेरि प्रधानमन्त्री बन्न किचलो झिक्नु र पार्टीभित्रको सामान्य विषयलाई मिलाउन निर्वाचन नै गनुपर्ने अवस्था सिर्जना हुनुलाई सकारात्मक संकेतका रुपमा लिन सकिन्न । यसले पार्टीको तल्लो पंक्तिसम्म गुटको राजनीतिलाई फेरि चर्काइदिने छ, जसको प्रत्यक्ष असर देशको सम्पूर्ण राजनीतिक प्रणालीमाथि नै पर्ने छ । कांग्रेसभित्र को व्यक्ति कति पटक प्रधानमन्त्री बन्ने भन्ने स्पष्ट नीति नहुँदा पनि यस्तो अवस्था सिर्जना भएको हो । स्वयं देउवा आफैँ पनि अब प्रधानमन्त्रीको कुर्सीका लागि सधैँ दौडमा रहनुभन्दा पार्टीमा वरिष्ठ नेताका रुपमा सल्लाहकारको भूमिका नै निभाउनु उपयुक्त हुन्छ । उमेर रहुन्जेल पार्टी र सरकारको उच्च पद ओगटिरहने पुरातन शैलीको राजनीतिले कांग्रेसभित्र युवा नेतृत्वले अवसर पाउने सम्भावना नै देखिँदैन । पार्टी यही ढर्राबाट अगाडि बढेमा गगन थापा उमेरका युवाहरु पार्टी सभापति वा प्रधानमन्त्री बन्न सुशील कोइरालाकै उमेरलाई पर्खनु पर्ने हुन्छ । जसरी नेपाली कांग्रेसका पूर्वसभापति गिरिजाप्रसाद कोइरालाले नाकमा अक्सिजनको सिलिन्डर झुन्ड्याएर सरकार र पार्टीको नेतृत्व गरिरहे, त्यसैगरी सुशील कोइराला र शेरबहादुर देउवाको पनि त्यही अवस्था सिर्जना हुने सम्भावना छ । नेताले पार्टीलाई आफ्नो व्यक्तिगत, प्राइभेट कम्पनी वा सम्पत्तिजस्तो ठानिरहेसम्म यस्तो गलत संस्कारको अन्त्य हुने कुनै सम्भावना पनि देखिँदैन । ठूलो दल आफैँमा अस्थिर तथा अन्यौलग्रस्त बन्नु भनेको समग्र लोकतान्त्रिक प्रणाली र संसदीय व्यवस्था नै अस्थिर तथा अन्यौलग्रस्त बन्नु नै हो ।
संसदीय दलको नेतामा सुशील कोइरालाको चयनलाई नेपाली राजनीतिमा स्वाभाविक प्रक्रियाका रुपमा हेर्न सकिन्छ र उनलाई यसपटक प्रधानमन्त्री बन्न दिनुपर्छ । कांग्रेस पार्टीको शीर्ष नेतृत्वलाई हेर्दा शेरबहादुर देउवा पटकपटक प्रधानमन्त्री भएका मानिस हुन् भने पार्टी उपसभापति रामचन्द्र पौडेल उमेरको हिसावले पनि फेरि–फेरि प्रधानमन्त्री बन्न सक्छन् । स्वास्थ्यको हिसाबले र उमेरको हिसाबले पनि सुशील कोइरालालाई प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमा पर्खाएर राख्नुहुँदैन । एक पटक उनले सरकार र पार्टीको नेतृत्व गरेपछि फेरि अर्काे पटक उनलाई मौका दिनु पनि हुँदैन । उनलाई पार्टीको वरिष्ठ नेता वा सल्लाहकारका रुपमा थन्काइदिए हुन्छ । नेपाली राजनीतिमा कोइरालाले निकै राम्रो छवि बनाउँदै आएका छन्, जसको परीक्षण अब हुँदैछ । ७६ वर्षीय कोइराला आजसम्म अविवाहित छन् भने उनको राजनीतिक अनुभव पनि निकै लामो छ । उनले वि.सं. २०१७ सालमा राजा महेन्द्रले पञ्चायती व्यवस्थाको स्थापना गरेपछि कांग्रेसभित्र बीपीको सहयोगीका रुपमा उनको राजनीतिक जीवनको प्रारम्भ भएको थियो । वि.सं. २०३४ सालमा पार्टीको केन्द्रीय नेतृत्वमा प्रवेश गरेपछि पार्टीको कार्यवाहक सभापति, उपसभापति हुँदै उनी आजको अवस्थामा आइपुगेका हुन् । सबैभन्दा ठूलो कुरा त नेपालको संसदीय राजनीतिमा सबैभन्दा धेरै पटक देशको शासनसत्ता चलाउने पार्टी नेपाली कांग्रेस नै बन्दा पनि सुशील कोइरालाले कहिल्यै पनि पदको आकांक्षा राखेनन् । त्यसैले पनि उनी लोकतान्त्रिक निष्ठा र लगाव भएका स्वच्छ छविका असल व्यक्ति हुन् । नेपाली कांग्रेसको पहिलो पुस्ताका गान्धीवादी चरित्रका व्यक्ति कृष्णप्रसाद भट्टराईपछि अरु कोही छ भने त्यो सुशील कोइराला नै हो । उनका अगाडि शेरबहादुर देउवाले सुशासन र नैतिकताको कुरा गर्नु त एक अंश पनि सुहाउँदैन ।
नेपाली साहित्यका सशक्त कवि भूपि शेरचनले भनेजस्तै अब नेपालको राजनीतिमा जस्ता पाताजस्तो निधारमा चाउरी परेकाहरु युवापुस्ताको अगुवा बन्न सक्दैनन् । त्यसैगरी, कांग्रेसमा पनि नाकमा अक्सिजन सिलिन्डर झुन्ड्याएर हस्पिटलको आईसीयूमा बस्ने बेलासम्म कुनै पनि नेताले पार्टी तथा सरकारको दाबी गरिरहन सुहाउँदैन । केन्द्रदेखि स्थानीय तहसम्म कांग्रेसभित्र पुरानो पुस्ताकै बाहुल्यता देखिन्छ, जसको अन्त्य अति आवश्यक छ । पुरानो पुस्तालाई कार्यकारी पदहरु दिनुभन्दा पनि सम्मानपूर्वक सल्लाहकारको पदमा राख्दा राम्रो हुन्छ । चाहे देउवा पक्ष होस् वा कोइराला पक्ष होस्, दुवैले पार्टीभित्रको यो यथार्थतालाई स्वीकार्नु पर्ने हुन्छ । अब कांग्रेसमा पार्टीको नेतृत्व गर्न वा सरकारको नेतृत्व गर्नमात्र गुट तथा समूहको चर्चा गर्नुभन्दा पनि पार्टीलाई अझ धेरै लोकतान्त्रिक र योग्य बनाउन दुवै गुट लाग्नुपर्ने देखिन्छ । पार्टीको आन्तरिक लोकतन्त्र बलियो नभएसम्म त्यस्तो पार्टीले लोकतान्त्रिक पद्धतिको अगुवाइ गर्न सक्दैन र गरिहाले पनि त्यो सफल हुन सक्दैन । नेपालमा संसदीय प्रजातन्त्र सफल हुन नसक्नुको कारण पार्टीभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्र कमजोर भएर नै हो । पार्टीमा कुन व्यक्ति केको आधारमा कुन पदमा जाने भन्ने स्पष्ट मार्ग–निर्देशन नभएर नै पार्टीमा सत्ताका लागि तथा पदका लागि विवादहरु देखिन्छन् । कांग्रेसभित्र गुटको नारा लगाएर पार्टी वा सत्ता हडप्नेभन्दा पनि निश्चित विधि वा प्रक्रियाबाट त्यो पदमा पुग्ने परम्पराको थालनी गनुपर्दछ ।
वि.सं. २००३ माघ १२ गते कलकत्ताको अधिवेशनबाट नेपाली कांग्रेसको विधिवत् स्थापना भएको थियो । यो पार्टीले राणा शासन, पञ्चायतकाल र पछिल्लो लोकतान्त्रिक आन्दोलनमा निरन्तर प्रजातन्त्र तथा लोकतान्त्रिक विधि र मान्यताहरु स्थापित गर्न लडेको छ । यसले सात दशक लामो राजनीतिक इतिहास बनाइसकेको छ, तर पनि समयअनुसार पार्टीको अन्तरपार्टी लोकतन्त्र भने अझैसम्म पनि बलियो बन्न सकेको छैन । पार्टी स्थापनाको सुरूवातमा यो पार्टी मातृका र बीपीको आन्तरिक टकरावमा प¥यो, जसले गर्दा २०१५ सालमा प्राप्त गरेको दुई तिहाई बहुमतको सही सदुपयोग गर्न पाएन । त्यसैगरी, वि.सं. २०४६ सालको परिवर्तनपछि पनि कांग्रेसले स्पष्ट बहुमत प्राप्त ग¥¥यो, तर गिरिजाको अहं तथा परिवारवादका विरूद्ध कांग्रेसमा अर्काे समूह जन्मियो, जुन समूह अहिलेसम्म देउवा समूहका रुपमा अगाडि बढिरहेको छ ।
यस्तै, आन्तरिक किचलोका कारण देशमा विगतको संसदीय परम्परा असफल हुन पुग्यो भने पार्टी २०५९ सालमा विभाजित पनि भयो । फेरि यसपटक सरकारको नेतृत्व गर्ने जिम्मेवारी कांग्रेसको हातमा आएको छ । कांग्रेस पार्टीले अनेक हन्डर, ठक्कर खाँदा पनि अझै पार्टीमा गुटगत राजनीतिको अन्त्य हुन सकेको छैन । यसले सरकारको स्थायित्वमा नै प्रश्न उठ्ने गरेको छ । कांग्रेस पार्टीमा अर्काे निर्वाचनसम्म पनि सरकार वा पार्टीको नेतृत्वलाई पर्खने र हेर्ने चलन नै छैन । यदि कांग्रेस पार्टीभित्र हिजोका कमीकमजोरी, असक्षमताहरुलाई फेरि दोहो¥याउने खेल भयो भने त्यसले दोस्रो संविधानसभालाई नै संकटमा पार्ने छ । त्यसका लागि पार्टीले गुट, उपगुटको पछिल्लो श्रृंखलालाई अहिलेबाट नै विश्राम दिनुपर्छ । देउवा समूहले कोइरालालाई सरकारदेखि संविधानसभाका हरेक काममा सहयोग गर्नुपर्छ भने कोइरालाले पनि देउवाको सरसल्लाह तथा सरकार सञ्चालनका अनुभवहरुलाई सधैँ अपनाउने, सरसल्लाह गर्ने परिपाटीको सुरूवात गर्नुपर्छ । अहिले सरकार, संविधानसभा तथा पार्टीभित्र सुशील कोइरालाले खेल्ने सम्पूर्ण भूमिकाहरु नै उनको लामो राजनीतिक जीवनको अग्निपरीक्षा हो, जसमा उनी सफल भए नेपालको राजनीतिले नयाँ उचाइ प्राप्त गर्दछ ।

Related Posts

धर्म जीवनको खोज हो

जीवनमा खुसीको महत्त्व के छ !

धर्म जीवनको खोज हो

धर्म जीवनको खोज हो

नकारात्मकतातिर उन्मुख सामाजिक सञ्जाल

नकारात्मकतातिर उन्मुख सामाजिक सञ्जाल

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

कम्युनिस्ट र काँग्रेसलाई देखेर जनता वाक्क : कमल थापा
प्रमुख समाचार

कम्युनिस्ट र काँग्रेसलाई देखेर जनता वाक्क : कमल थापा

भरतपुर । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको अध्यक्ष कमल थापाले कम्युनिस्ट र काँग्रेसलाई देखेर जनता वाक्क भइसकेको बताएका छन् । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र...

Read more
सिटी हल र गोन्द्राङ–पुलचोक सडकको शिलान्यास गर्न प्रधानमन्त्री आउने

सिटी हल र गोन्द्राङ–पुलचोक सडकको शिलान्यास गर्न प्रधानमन्त्री आउने

नारायणगढ लेडी जेसीजको अभिमुखीकरण तालिम

नारायणगढ लेडी जेसीजको अभिमुखीकरण तालिम

Chitwan Post

नवलपुरका ८ स्थानीय तहमा अपाङ्गता सर्वेक्षण सुरु

केरा उत्पादक संघको अधिवेशन माघ १७ गते रत्ननगरमा हुने

केरा उत्पादक संघको अधिवेशन माघ १७ गते रत्ननगरमा हुने

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : chitwanpost@gmail.com

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In