चेपाङबस्तीमा शिविर चलाऊ

चितवनको विकट पहाडी गाविस लोथर गाविसमा बसोबास गर्ने चेपाङ बालबालिका उपचार अभावमा ज्यान गुमाउन विवश भएका छन् । लोथरलगायत गाउँमा बिरामीले सहज रुपमा स्वास्थ्य सेवा उपभोग गर्न पाएका छैनन् । अधिकांश चेपाङ समुदाय स्वास्थ्यचौकीको सेवाबाट विमुख छन् । बिरामीलाई रोगले च्यापेपछि मात्र घन्टौँ टाढाको स्वास्थ्यचौकी पु¥याउँदा स्वास्थ्यकर्मी नै नभेटिने अर्को समस्या छ । अधिकांश स्वास्थ्यचौकी पियनका भरमा चल्दै आएको पाइएको छ । सामान्य अवस्थाका बिरामीले समयमै उपचार नपाउँदा मृत्यु वरण गर्नुपर्ने अवस्था छ । विकट गाउँहरुमा यस्ता दयनीय अवस्था सिर्जना हुँदा राज्य भने मौन छ । चेपाङ समुदायको पीडा दिनहुँ बढिरहँदा पनि जनस्वास्थ्य कार्यालयको ध्यान आकृष्ट नहुनु चिन्ताको विषय हो ।
लोथर गाविसका ७ र ८ वडामा मात्रै विगत तीन महिनायता पाँच चेपाङ बालबालिकाको निमोनियाका कारण मृत्यु भएको खबर सार्वजनिक भएको छ । स्थानीयले चेतना अभावमा लहरे खोकीले बालबालिकाको मृत्यु भएको बताउँदै आएका छन् । सबै लक्षण हेर्दा निमोनियासँग मिल्ने र श्वासप्रश्वासमा समस्या भएर मृत्यु भएको चिकित्सकले जनाएका छन् । चेपाङ समुदायमा अझै पनि धामीझाँक्रीको अन्धविश्वास विद्यमान छ । निमोनियाका बिरामीलाई स्वास्थ्यचौकीमा नपु¥याउँदा बालबालिकाको अनाहकमा ज्यान गएको हो । लोथरमा निमोनिया संक्रमित बिरामी अझै थला परिरहेका छन् । उनीहरुमा एकोहोरो खोकी लाग्ने, आँखा राता हुने, घाँटी दुख्नेजस्ता लक्षण देखिएका छन् । चेपाङबस्तीमा बालबालिकाले न्यानो लुगा लगाउन पाएका छैनन् । अनिकालले गर्दा पेटभर खान पाएका छैनन् । गरिबीको युद्धमा होमिएरै बाँच्दै आएका चेपाङ समुदाय बिरामी बालबालिका मर्न थालेपछि त्रसित बनेका छन् ।
आर्थिक अभावका कारण उपचार गर्न नसकेरै अधिकांशको ज्यान जाने गरेको छ । त्यसमा पनि चिसो मौसममा न्यानो लुगा र खानपिन अभावले गर्दा उनीहरुको स्वास्थ्य गम्भीर बन्दै गएको छ । बिरामी हुँदा स्वास्थ्यचौकीमा उपचार गराउन चाहे पनि स्वास्थ्यकर्मी नभेटिँदा उनीहरु झनै पीडित बन्ने गरेका छन् । सामान्य रूघाखोकी, झाडापखाला र ज्वरोको समेत समयमै औषधि उपचार नगर्दा उनीहरुको स्वास्थ्य गम्भीर बन्दै जाने गरेको छ । कतिपय गर्भवती महिला समयमै स्वास्थ्यचौकीमा पुग्न नसक्दा अकालमै मरिरहेका छन् । चेपाङ समुदायमा स्वास्थ्य सेवा प्रभावकारी बनाउन सरकार असफल भइरहेको छ । चेतनाको अभाव, धामीझाँक्रीप्रति अन्धविश्वास र स्वास्थ्य सेवाको पहुँच नहुँदा चेपाङ समुदाय मर्कामा परेका छन् । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले चेपाङ समुदायको स्वास्थ्य समस्या मनन् गरी यथाशीघ्र समाधानमा जुट्नुपर्छ । विभिन्न सामाजिक तथा गैरसरकारी संस्थाहरुले चेपाङबस्तीमा स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गरी उनीहरुलाई स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्नु जरूरी देखिएको छ ।