केराखेती कावासोतीबाट हराउँदै

कावासोती । देशकै नमुना केराखेती मानिने कावासोतीमा हिजोआज घरजग्गाको कारोबारले खेती हराउन थालेको छ । केहिवर्ष पहिलेसम्म पूर्व पश्चिम राजमार्गसँग जोडिएका जग्गामा केराखेती हुने गरेपनि बढ्दो शहरीकरणसँगै फस्टाएको घरजग्गाको कारोवारले केराखेती भने संकटमा परेको हो ।
घरजग्गा व्यवसाय फस्टाउँदै गर्दा केराखेती बिस्थापित भएको कावासोती खानेपानी तथा सरसफाई उपभोक्ता संस्थाका अध्यक्ष बिष्णुप्रसाद भुसालले बताए । पहिला वार्षिक ५ करोड रुपैया“को केराको कारोवार हुने यस क्षेत्रमा अहिले आएर वर्षको २० लाखमा झरेको छ ।
कृषि उपज बजार समिति कावासोतीका अनुसार अहिले यहाँको उत्पादनले स्थानीय बजारलाई समेत धान्न सक्दैन । उपयुक्त माटो र हावापानी भएकाले यो क्षेत्र जिल्लाकै नमुना केराखेती हुने ठाउँको रुपमा चिनिँदै आएको छ ।
२०५२ सालदेखि सुरू गरिएको व्यवसायिक केराखेतीले कावासोतीलाई नेपालकै सुख्खा ठाउँमा केराखेती हुने हुने ठाउ“को रुपमा चिनाएको थियो । नवलपरासीको शिवमन्दिर कावासोती क्षेत्रमा मात्रै चार सय हेक्टरमा केराखेती हुदै आएकोमा अहिले केरा खेती घटेको छ । ‘खेती हुने स्थानमा अव्यवस्थित प्लटिङ हुन थाल्यो’, केरा खेती गर्दै आएका पिताम्बर काङले भने, ‘जग्गा हुने किसानलाई केरा खेतीका लागि दिन भन्दा महंगो मूल्यमा विक्री गर्दा फाइदा हुने देखे ।’ अहिले केरा खेतीको लागि जग्गा खोज्दा नपाइने उनको भनाइ छ । उब्जाउ जमिन प्लटिङ गर्दै विक्रि गर्न थालेपछि केराखेती संकटमा परेको उनले बताए ।
राज्यले भूमिको उचित व्यवस्थापन र वर्गीकरण समयमा नै नगर्दा कृषियोग्य जमिन क्रंक्रिट जंगलमा परिणत भइरहेको उनको भनाइ छ । बेलैमा सरकारले यसतर्फ चासो नदिए केरा खेतीको गाउ“को रुपमा पहिचान बनाएको यसले आफ्नो पहिचान नगुमाउला भन्न सकिदैँन् ।