ADVERTISEMENT
११ माघ २०७७, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
११ माघ २०७७, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

खस्किएको शान्ति सुरक्षा र संविधान निर्माणमा जटिलता

by चितवन पोष्ट
२०७० माघ २, बिहीबार ०३:२९ गते
in विचार
0
Chitwan Post
0
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

 वीरेन्द्रमणि पौडेल
शास्त्रहरुमा लेखिएको छ— शान्ति जिउँदा मान्छेहरुलाई चाहिने हो, तर मानव संसारमा पूर्ण शान्ति कहिल्यै प्राप्त हुन सक्दैन । पूर्ण शान्ति एउटा असम्भव कल्पना मात्र हो । पूर्ण शान्ति मानवविहीन अवस्थामा मात्र सम्भव हुन्छ । मानवसमाज रहुन्जेल पूर्ण शान्ति कायम हुन सक्दैन । मानव नभएको अवस्था र त्यस्तो खालको शान्तिलाई “मुर्दा शान्ति” भन्ने गरिएको छ, त्यो खालको शान्तिको अर्थ पनि हुँदैन । एक्काइसौँ शताब्दीको मानव संसारमा कतै बढी अशान्ति छ, कतै कम । जहाँ बढी अशान्ति छ, त्यहाँ विकास निर्माण कम भएका छन् । जहाँ कम अशान्ति छ, त्यहाँ बढी भौतिक विकास भएको छ । यो कोणबाट व्याख्या गर्दा संसारका सबै मुलुकमा अशान्ति छ, कतै धेरै त कतै थोरै । संसारमा कुनै त्यस्तो मुलुुक छैन जहाँ बम, बन्दुक र विभिन्न खालका हतियार नहोस्, बेरोजगार मानिस, चोर, वेश्या, घूस्या कर्मचारी नहुन् । र, जहाँ लोभी, पापी, बेरोजगार, चोर, वेश्या, घूस्या कर्मचारी बढी छन्, त्यहाँ बढी अशान्ति छ । जहाँ कम छ, त्यहाँ कम अशान्ति छ । अशान्तिको मात्रा नाप्ने चस्मा लगाएर नेपाललाई हेर्ने हो भने राजनीतिक परिवर्तनसँगसँगै अशान्तिको मात्रा बढेको छर्लंगै देखिन्छ ।
नेपालमा जहानियाँ राणाशासन थियो । अधिकांश राणाहरुले मात्रै लुटेका थिए । एकथरी राणाहरुले मात्रै लुट्ने अवस्था भएको हुँदा अशान्तिको मात्रा कम थियो । राणा ढलेपछि केही समय प्रजातन्त्र आएको भनियो । त्यस काल राज्यशक्ति हत्याउने, विभिन्न चाल चल्ने समय भएको हुँदा एकलौटी रुपमा कसैले लुट्न पाएनन् । खासै अशान्तिको वा शान्तिको व्याख्या, विश्लेषण गरिएन । राजा महेन्द्रले पञ्चायती व्यवस्था लादेपछि पञ्चायती पृष्ठपोषक र दरबारिया शाहहरुले मात्रै देश लुटेको हुँदा लुट्नेहरुको संख्यामा कमी भयो र अशान्तिको मात्रा बढेन । २०१७ सालदेखि २०४६ सालसम्म नेपालको राजदरबारमा बस्ने शाहहरु र २०१९ सालदेखि भित्र्याइएको पञ्चायती व्यवस्थालाई स्वीकारेर राजनीति गर्नेहरुले मात्रै देश लुटिरहेको अवस्थामा २०४६ सालपछि देश लुट्नेहरुको संख्यामा ह्वात्तै वृद्धि भयो । अशान्तिको मात्रा बढ्यो । प्रमुख लुटेराहरुको संख्या वृद्धिसँगै बेरोजगारको संख्या बढ्यो, घूस्या कर्मचारी, चोर, तस्कर र वेश्याहरुको संख्यामा समेत वृद्धि भयो । अशान्तिको पारो माथि उक्लियो ।
२०५२ साल फाल्गुण १ गतेदेखि नेपाली जनताको एक हिस्साले दीर्घकालीन जनयुद्ध नाम दिएर बन्दुक पड्काउन थाल्यो । एकातिर लुट्नेहरुको ठूलो संख्याले लुटिरहने, उतातिर माओवादी भन्ने गरिएको नेपाली नागरिकहरुको समूहले बन्दुक पड्काएको पड्कायै गरिरहने । अशान्तिको मात्रा अझै बढ्यो । राजा ज्ञानेन्द्रको सत्ता खोस्न भएको सहमतिबमोजिम गरिएको आन्दोलनले सफलता हासिल गरेपछि लुट्नेहरुको संख्यामा कमी आउला र अशान्तिको मात्रामा कमी आउला भन्ने ठानिएको  थियो, तर बीचैमा मधेसी जनअधिकार फोरम जन्मियो । त्यस लगत्तै तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी जन्मियो । सबैको भूमिका अशान्तिलाई मलजल दिने खालको भयो । अशान्ति अझै बढ्यो । संविधानसभा सदस्य संख्या दुनियाँमा यति धेरै बनाइँदैन, तर नेपालमा ६०१ बनाइयो । सबैलाई भाग पु¥याउन बनाइएको यति ठूलो संख्याले दिनहुँ राज्यको सम्पत्ति खाएको खायै छन् । खान नपाउनेहरु भयंकर रिसाएका छन् । १२२ करोड जनसंख्या भएको छिमेकी मुलुक भारतको लोकसभामा ५४५ सिट छ, तर नेपालको जम्मा दुई करोड ६५ लाख जनसंख्या भएको अवस्थामा दुनियाँलाई हँसाएर संविधान बनाउन सदस्य संख्या ६०१ बनाइयो । लुटलाई निरन्तरतासहित वैधानिकता दिइयो र अशान्तिको मात्रा बढाइयो ।
२०६२÷०६३ सालको जनआन्दोलनताका संघीय संरचनामा मुलुकलाई लैजाने भन्ने कुरै थिएन । असलै नियतले गरिएको निर्णय भए पनि यसले विवाद खडा ग¥यो । एउटा राजनीतिक दलले संघीयतामा जाने निर्णयको खुलेरै विरोध ग¥यो भने संघीय संरचनामा जान उपयुक्त हुँदैन भन्ने नेपालीको संख्या पनि थोरै छैन । यो मुद्दाले पनि उग्ररुप धारण ग¥यो । अशान्तिको मात्रा बढायो । संघीयताको विवाद एकातिर छ, यसले अशान्ति बढायो भने अर्कोतर्फ संघीयताको स्वरुप जातीय हुने अर्थात् बनाइने कुराले पनि विवाद सिर्जना ग¥यो । युगौँयुगसम्म विभिन्न जातिहरु जातलाई भन्दा राष्ट्रियतालाई प्राथमिकता दिएर मेलमिलाप र सहयोगी भावना साटासाट गरिरहेको अवस्थाबाट जातलाई प्राथमिकता दिने अवस्थामा आइपुगे । राजनीतिक दलभन्दा जातीय संगठनलाई शक्तिशाली बनाउने प्रयत्न गरियो । यसले अशान्तिको मात्रालाई अझै बढाउने संकेत मिल्यो ।
अहिले पनि संविधान बन्ला वा नबन्लाको अवस्थाबाट गुज्रिरहेको मुलुकमा यसपटक पनि तोकिएकै अवधिभित्र संविधान नबने के हुन्छ ? फेरि पनि संवैधानिक शून्यताको स्थिति देखिएमा त्यसबाट मुलुकले कसरी पार पाउँछ ? अब पनि फेरि संविधानसभाको म्याद थप्न उपयुक्त होला ? अहिले सरकार बन्न पनि ढिलाइ भएको अवस्थामा यो प्रश्न स्वाभाविक रुपले उठेको छ । केही महिना वा केही वर्ष नै समयावधि थप गरियो भने पनि थपिएको अवधिभित्र कुन आधारले संविधान बन्न सक्ला ? थपिएको समयभित्र पनि संविधान बनेर जारी भएन भने त्यसको परिणाम के होला ? यसरी एकपछि अर्को कारण नेपालमा अशान्तिको मात्रा बढ्न गयो भने जीउधनको सुरक्षाको स्थिति झनै दयनीय बन्दै जानेछ । देश राणाहरुले लुट्दाको अवस्थामा धेरै जनता मारिएनन् । पञ्चायती व्यवस्था छँदा कुनै एक नागरिकको अकालमा ज्यान जाँदा ठूलै खलबली मच्चिन्थ्यो । कम्तीमा “पुलिस” भन्ने बित्तिकै अपराधी मात्रै होइन, सीधासादा मानिससम्म तर्सिन्थे ।
बहुदलीय व्यवस्थाको आगमनसँगै पुलिसलाई ढुंगा हान्ने फेसन आयो । पुलिसको मनोबल गिराउने काम भयो । अपराधीको मनोबल बढाइयो । जनताको जीउधनको सुरक्षा हुन छाड्यो । दिनदहाडै नागरिकहरु मारिन थाले । हत्यारा पत्ता लाग्न छाड्यो । २०५० साल जेठ ३ गते विश्वचर्चित नेपालका एक होनहार कम्युनिस्ट नेता मदन भण्डारीको हत्या गरियो । जिउँदो प्रमाणका रुपमा रहेको तत्कालीन गाडीचालक अमर लामालाई समेत काठमाडौँ सहरको माझमा सबैले देख्ने गरी लखेटेर गोली हानेर मारियो । अब मदन भण्डारीको हत्या सदाका लागि एक रहस्यका रुपमा रहने अवस्था सिर्जना भयो । मदन भण्डारीलाई कसले मा¥यो ? थाहा छैन । अमर लामालाई कसले मा¥यो ? थाहा छैन ।
२०५८ साल जेठ १९ गते राजदरबारभित्र राजा वीरेन्द्रलाई गोली हानेर मारियो । उनको वंशै नाश गरियो । राजा वीरेन्द्रलाई कसले मा¥यो ? थाहा छैन । उनको वंश नाश गर्ने व्यक्ति वा समूह कुन हो ? थाहा छैन । पत्रकार कृष्ण सेनलाई हिरासतभित्र कसले मा¥यो ? थाहा छैन । पत्रकार वीरेन्द्र शाह र उमा सिंहलाई कसले मा¥यो ? थाहा छैन । सञ्चार उद्योगी जमिम शाहलाई नेपालको सबैभन्दा बढी सुरक्षित मानिएको राजधानी काठमाडौँको लाजिम्पाटमा दिउँसै गोली हानेर मारियो । जमिम शाहलाई कसले मा¥यो ? थाहा छैन । यसरी नेपालमा हिजोआज मान्छे मारिन्छन् । मारिएको मारियै छन् । कसले मा¥यो ? थाहा छैन ।
आज नेपालका मानिसहरु सम्पूर्ण रुपले असुरक्षित छन् । काठमाडौँ, भक्तपुर, ललितपुर र चितवन मात्रै सुरक्षित भएर मुलुकै सुरक्षित भएको भन्न मिल्दैन । प्रायः अन्य जिल्लाको हकमा सुरक्षाशून्य अवस्थामा, राम भरोसे अवस्थामा नेपाली जनता मृत्यु कुरेर बसिरहेका छन् । यतिबेला यस देशमा न शान्ति सुरक्षाको जिम्मा लिएको प्रहरी सुरक्षित छ, न पत्रकार । न त राजनीतिज्ञ सुरक्षित छन्, न डाक्टर र अन्य विभिन्न पेसाका नेपालीहरु नै सुरक्षित छन् । अशान्ति कम गर्नु र सुरक्षाको पूर्ण प्रत्याभूति दिलाउने काम सरकारकै हो । नयाँ संविधान, नयाँ नेपाल भन्ने विषयहरु अशान्तिको मात्रा कम र पूर्ण नागरिक सुरक्षाको स्थितिमा मात्रै सम्भव हुन्छ । आशावादी हुनु मानव चरित्र हो । आशा गरौँ । हेर्दै पनि जाऊँ, यो सत्य बुझ्ने हैसियत जल्दाबल्दा कांग्रेस, एमाले र एमाओवादीहरुसँग कति छ !

Related Posts

धर्म जीवनको खोज हो

जीवनमा खुसीको महत्त्व के छ !

धर्म जीवनको खोज हो

धर्म जीवनको खोज हो

नकारात्मकतातिर उन्मुख सामाजिक सञ्जाल

नकारात्मकतातिर उन्मुख सामाजिक सञ्जाल

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

चीनमा कोरोनाका नयाँ सङ्क्रमितहरु भेटिने क्रम जारी
विश्व

चीनमा कोरोनाका नयाँ सङ्क्रमितहरु भेटिने क्रम जारी

बेइजिङ । चीनमा कोरोना भाइरसका नयाँ संक्रमतिहरु भेटिएको यहाँका स्वास्थ्य अधिकारीहरुले जानकारी गराएका छन् । चीनभित्रै पनि सङ्क्रमणका नयाँ घटना...

Read more
Chitwan Post

अन्नपूर्ण सुगर मिलका सञ्चालक सम्पर्कविहीन

एचआइभी सङ्क्रमितको निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा

एचआइभी सङ्क्रमितको निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा

Chitwan Post

सर्लाहीमा पेस्तोलसहित एक व्यक्ति पक्राउ

Chitwan Post

सिसी क्यामेराको ‘औचित्य’

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : chitwanpost@gmail.com

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In