गैंडाकोट । नेपालीमा उखान छ थोपा–थोपा मिलेर सागर बन्छ । गैंडाकोटको विकू बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड यो उखानको जिवन्त उदाहरण बनेको छ । ५० पैसा जम्मा गर्ने युवाहरुले खोलेको संस्थामा अहिले ५० करोड रुपैयाँभन्दा धेरै रकम संकलन भएको छ ।
गैंडाकोटका २६ युवाले २२ वर्षअघि संस्था स्थापना गर्दा महिनाको १५ रुपैयाँ बचत संकलन गर्दथे । अर्थात दिनको ५० पैसाका दरले बचत संकलन सुरु गरेको विकूले अहिले १२ हजारभन्दा धेरै शेयर सदस्य छन् । संस्थाले झट्ट सुन्दा पत्याउनै नसकिने प्रगति गरेको छ ।
सहकारीको शनिबार सम्पन्न साधरणसभामा संस्थाले ६७ करोड रुपैयाँ जम्मा गर्न सफल भएको आर्थिक प्रतिवेदन प्रस्तुत हुँदा धेरैले जिब्रो टोके । शेयर सदस्य संख्याको हिसाबले विकू नेपालको दोस्रो ठूलो संस्था भएको सभामा जानकारी दिइयो ।
त्यस्तै पूँजी संकलन र परिचालनको हिसावले विकू नेपालका सहकारीमध्ये नवौं स्थानमा आउने संस्थाका अध्यक्ष इन्द्रराज ज्योति पौडेलले जानकारी दिए । यो संस्थाले उत्कृष्ट सहकारीको पुरस्कार समेत प्राप्त गरी सकेको छ ।
‘हामीले विस २०४८ सालको भदौ ५ गते २६ जना सदस्य मिलेर दिनको ५० पैसा जम्मा गर्ने उद्देश्यका साथ यो संस्था खोलेका हौं’ विकूका संस्थापक समेत रहेका हालका अध्यक्ष इन्द्रराज ज्योति पौडेलले भने । अहिले मासिक सय रुपैयाँ वचत हुने सो संस्थाका शेयर सदस्यमध्ये ५३ प्रतिशत महिला छन् ।
‘‘फजुल खर्च कटौती गर्नका लागि महिनाको १५ रुपैयाँ जम्मा गर्न लाग्यौं । पछि अरु पनि थपिए पैसा पनि थपिदै गयो । जम्मा भएको रकम पशुपालनमा लगानी गर्न थाल्यौं’ संस्थापकमध्येका नारायण सापकोटाले भने । संस्थाबाट ऋण लिएर भैसी पाल्नेहरुले नारायणगढमा दुध बेच्न लैजान्थे । तर उनीहरुको दुध बिक्री हुन छाड्यो ।
‘त्यसपछि गाउँमा दुध संकलन केन्द्र स्थापना भयो । विस २०५४ सालमा केन्द्र स्थापना भएपछि पशुपालन फष्टायो । संस्थाको प्रतिष्ठा पनि बढ्यो । सदस्यहरु थपिदै गए’ अध्यक्ष पौडेलले सुनाए । यसका साथै विकू वचतले नै १५ लाख रुपैयाँ लगानी गरेर गैंडाकोटमा विजय सामुदायिक शिक्षा सदन खोलेको छ । उच्चमावि तहसम्म अध्ययन हुने सो विद्यालयमा ११ सय विद्यार्थी छन् ।
२०५४ सालमा नेपाल राष्ट्र बैंकबाट सीमित बैंकिङ कारोबार गर्ने स्वीकृति पाएको यो संस्थाका शेयर सदस्यले छोराछोरीको न्वारनदेखि कै दक्षिणा जम्मा गर्ने चलन बसाएका छन् । ‘न्वारनको दक्षिणा ल्याएर बचत गर्न थाल्छन् । नियमित बचत गर्ने हो भने बालबालिका १६ वर्षको पुग्दा ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढी जम्मा हुन्छ । उच्च शिक्षाका लागि त्यहीँबाट खर्च गर्न मिल्छ’ अध्यक्ष पौडेलले भने ।
त्यसो त संस्थाले शैक्षिक प्रमाणपत्र धितो राखेर व्यवसाय गर्नेलाई ५० हजार र अध्ययन गर्नेलाई बढीमा एक लाख ५० हजार रुपैयाँ ऋण दिने नीति पनि बनाएको छ । विकूकै सक्रियता सामुदायिक एफएम संचालन भएको छ । नवलपरासी जिल्लाको ४३ गाविसमा सेवा दिने सो संस्थाले ६ वटा गाविसमा सेवा केन्द्र नै खोलेको छ ।
‘शेयर सदस्यलाई उद्यमी बनाएर उनीहरुको आर्थिकक हैसियत सुधार्ने कार्यक्रम ल्याउनु पर्छ । सञ्चालकहरुमा काम गर्नेे उत्साह हुनु पर्छ । आर्थिक सुशासन कायम राख्न पर्छ । प्रजानान्त्रिक प्रकृया अपनाउने र सवै कुरा पारदर्शी गर्ने हो भने सफल भइन्छ भन्ने शिक्षा मिलेको छ’ अध्यक्ष पौडेलले सुनाए । सो संस्थाले राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय तहमासमेत ख्याति कमाएको पौडेलले जानकारी गराए ।
नेपाल वचत तथा ऋण सहकारी संघ लि केन्द्रीय समितिले विकूलाई देशभर रहेकामध्ये उत्कृष्ट वचत तथा ऋण सहकारी भनेर गत वर्षको साउन ३२ गते घोषणा गरेको थियो । त्यस्तै लघुवित्त संस्थाहरुको विश्वव्यापी सञ्जाल मिक्स मार्केटले उत्कृष्ट कार्य गर्ने संस्थाको स्तरअनुसारको तारा चिन्ह दिने गर्छ । विकूले मिक्स मार्केटबाट पाँच तारा पाएको छ । मिक्स मार्केटले सवैभन्दा राम्रोलार्ई पाँच तारा दिन्छ ।
[divider]
फोटो क्याप्सनः विकू वचत तथा ऋण सहकारीको साधरणसभामा भाग लिन आएका शेयर सदस्यहरु
Discussion about this post