नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले फेरि नयाँ लोडसेडिङ तालिका जारी गरेको छ । दैनिक दुईपटक गरी ६ घन्टाका दरले हप्तामा ४२ घन्टा लोडसेडिङ हुँदै आएकोमा नदीमा पानीको मात्रा घटेर उत्पादनमा कमी आएको भन्दै दैनिक ३ घन्टा थप गरी हप्तामा ६३ घन्टा पु¥याएको छ । परिवर्तित तालिकाअनुसार दैनिक नौ घन्टा लोडसेडिङ गरिएको छ । गत वर्षको यसै समयमा ६९ घन्टा विद्युत् कटौती हुँदै आएको थियो । पुसको अन्त्यसम्ममा तालिका बढाएर ८२ घन्टासम्म पु¥याइएको थियो । विद्युत् चुहावट हुने ठाउँमा भने हप्तामा ८७ घन्टासम्म लोडसेडिङ भएको थियो । २५ प्रतिशत विद्युत् चुहावटकै कारण प्राधिकरणले बर्सेनि ६ अर्ब घाटा व्यहोर्नु परेको छ । विद्युत् परियोजना र प्रसारण लाइनमा गुणस्तरहीन सामान प्रयोग भएका कारण बर्सेनि प्राधिकरणले १५ प्रतिशत चुहावट व्यहोर्नु परिरहेको छ । यसबाहेक १० प्रतिशत चुहावट विद्युत् चोरीका कारण भइरहेको छ ।
जनस्रोतको धनी देश र जलविद्युत्मा ठूलो सम्भावना भए पनि विद्युत् उत्पादनमा भने खासै प्रगति हुन सकेको छैन । विद्युत् चुहावट मात्र नियन्त्रण गर्ने हो भने पनि धेरै मात्रामा लोडसेडिङ घटाउन सकिन्छ । अहिले मुलुकभर विद्युत् चोरी र चुहावटका कारण एक सय मेगावाट विद्युत् खेर गैरहेको छ । विद्युत् चुहावट नियन्त्रण गर्न हरेक वर्ष सरकारले प्राथमिकता दिए पनि उपलब्धि हुन सकेको छैन । जलविद्युत्को विकासका लागि अन्तर्राष्ट्रिय लगानी भित्र्याउन नीतिगत समस्या समाधान गर्दै देशभित्र भएका विद्युत्गृहको मर्मत तथा निर्माणाधीन योजनालाई तीव्रता दिनसके लोडसेडिङबाट मुक्त गर्न सकिन्छ । तर, भएका आयोजनाहरुको मर्मत तथा निर्माणाधीन ठूला आयोजना समयमै सम्पन्न हुन नसकेका कारण हरेक दिन नेपाली जनताले लोडसेडिङको समस्या भोग्नु परेको छ ।
नेपालमा प्रसारण लाइनको क्षमता बढाउन नसक्दा पनि प्राविधिक रुपमा विद्युत् खेर गैरहेको छ । खिम्ती र भोटेकोसीमा उत्पादित विद्युत् ढल्केवर लैजाने गरी बनाउन लागिएको २२० केभीको खिम्ती–ढल्केवर प्रसारण लाइन समयमै निर्माण हुन नसक्दा १० मेगावाट विद्युुत् चुहावट भइरहेको छ । अहिले २६ वटा प्रसारण लाइन र सवस्टेसन निर्माण भइरहे पनि विभिन्न अवरोधका कारण सम्पन्न भएका छैनन् । कालीगण्डकी जलविद्युत् आयोजनाबाट वर्षभरि उत्पादन हुने १४४ मेगावाटमध्ये करिब ४४ मेगावाट विद्युत् खेर जाने गरेको छ । यस्ता ठूला आयोजनाको प्रसारण लाइन क्षमता वृद्धि गर्नसके प्राविधिक रुपमा हुने चुहावटलाई कम गर्न सकिन्छ । सरकारले विद्युत् चुहावट नियन्त्रण गर्दै नयाँ जलविद्युत् आयोजना छिटो सम्पन्न गर्ने र थर्मल प्लान्ट सञ्चालनमा ल्याएर भए पनि आमजनतालाई लोडसेडिङको समस्याबाट मुक्त गर्नु जरूरी छ ।
Discussion about this post