ADVERTISEMENT
९ माघ २०७७, शुक्रबार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
९ माघ २०७७, शुक्रबार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

उपन्यास लेखनमाथि व्यङ्ग्य

by चितवन पोष्ट
२०७० कार्तिक २३, शनिबार ०१:०८ गते
in साहित्य
0
Chitwan Post
0
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

शिव भुसाल
हालको नेपाली साहित्य बजार उपन्यासको बाढीले प्रताडित छ । विद्यार्थी, पत्रकार, शिक्षक, कलाकार, समाजशास्त्री, प्राध्यापक सबै आख्यानकार बन्ने धुनमा छन् र सबैको मुखमा एउटै नाम झुन्डिएको छ– उपन्यास । हँुदाहुँदा भ्रष्टाचारको मुद्दा परेर जेलमा सजाय काटिरहेका नेताले समेत उपन्यास लेखेको समाचार आएको छ ।
उपन्यासमार्फत नाम, दाम र हल्ला कमाएर सिकारू र बुजु्रग सबै कोटिका लेखकहरु अमर बन्ने धुनमा देखिन्छन् । उपन्यासको यही बाढीमाथि आख्यानकार राजवले तिखो व्यङ्ग्य प्रहार गरेका छन्–  आफ्नो उपन्यास ‘बेकारीमा उपन्यास’मार्फत ।
समकालीन नेपाली साहित्यमा राजव एक विशिष्ट नाम हो । विशेषतः कथा लेखनमा राजव सिद्धहस्त मानिन्छन् । कथा लेखनका अलावा कविता, संस्मरण आदि विधामा पनि राजवको उत्तिकै दख्खल रहेको पाइन्छ । तर, उपन्यास लेखनमा भने हिजोका दिनमा कथा लेखनको तुलनामा केही हदसम्म फ्लपझैँ साबित भएका राजव यस पटक आफ्नो यो उपन्यासमा  फरक ढंगले प्रस्तुत भएका छन् ।
बहावका हिसाबले यो उपन्यास अरु उपन्यासहरु भन्दा नितान्त फरक छ । नयाँ प्रयोग गर्ने नाउँमा यस उपन्यासमा आफूले कुनै उटपट्याङ नगरेको कुरा राजवले आफ्नो भूमिकामै प्रस्ट पारेका छन् र राजवको यो स्वीकारोक्तिसँग पंक्तिकार पनि सहमत छ ।
सिर्जनात्मक प्रयोगका दृष्टिकोणले पनि यो उपन्यास सर्वथा नयाँ छ । कथावस्तु पनि नयाँ छ । उपन्यास सामान्य कथावस्तुमाथि लेखिएको छ  । यसमा गहन विषयवस्तुको उठान गरिएको छैन । विश्वविद्यालयबाट एमए पास एक शैक्षिक बेरोजगार युवक, जो जागिर नपाएर भौँतारिएको छ र जो बेकारीको समय उपन्यास लेखर बिताउन चाहन्छ, उसैको कथा प्रस्तुत गरेका छन्– राजवले ।
उपन्यासलाई छोट्याउँदैमा कदापि कथा बन्न सक्दैन र कथालाई लम्ब्याउँदैमा कदापि उपन्यास बन्न सक्दैन । दुवैको आ–आफ्नो ता¤िवक विशेषता र गुण हुन्छ । केही पाठकहरुलाई राजवको यो उपन्यासमा कथाको ह्याङ्गओभर अझै बाँकी नै रहेको प्रतीत हुन सक्छ । कतिपयलाई अध्ययनका क्रममा  यो कृति साँच्चैमा उपन्यास हो वा केवल एक लम्ब्याइएको कथा हो भन्ने कुरामा पनि द्विविधा पर्न सक्छ ।
तैपनि, उपन्यासमा प्रयुक्त संवादहरु जीवन्त र रोचक छन् । तिनमा कुनै कृत्रिमता छैन । तिनमा वास्तविक जीवनको एउटा हदसम्मको  यथार्थता लुकेको छ । यसका साथै तिनमा मिश्रित व्यङ्ग्य तथा कटाक्षले पाठकको मस्तिष्कमा तीव्र हास्य चेतना पैदा गर्नेछ र सँगसँगै धीत मार्ने गरी हँसाउनेछ पनि । यो सन्दर्भमा भने राजवको शिल्पकारिताको पंक्तिकार मुग्ध कण्ठले प्रशंसा गर्न चाहन्छ ।
नेपालीबाहेक नेवारी र भोजपुरी भाषा तथा जनजीवनबारे पनि उत्तिकै दख्खल राख्ने राजवले यो उपन्यासमा भोजपुरी भाषाको पनि प्रशस्त प्रयोग गरेका छन् । यसका साथै नेपालको तराई क्षेत्रको भोजपुरी समुदायको जनजीवनको पनि चित्रण गर्न खोजेका छन् । यसले एक कोणबाट आञ्चलिकताको झल्को दिएर उपन्यासलाई झनै सुन्दर बनाउने कार्य गरेको छ भने अर्को कोणबाट भोजपुरी भाषा नजान्ने सिकारू पाठकहरुका लागि भने यो उपन्यास ती प्रसङ्गहरुमा काला अक्षर भैँसीबराबर सावित भएको छ । यसर्थ, त्यस्ता संवादहरुको संख्या केही कम गर्न सकेको भए उपन्यासका सबै प्रसङ्गहरु सबै स्तरका सामान्य पाठकका निम्ति सहज हुनेथियो भन्ने पंक्तिकारको ठहर छ ।
यस उपन्यासमा गम्भीर विषयको छनोट गरिएको छैन । विषय सामान्य भए पनि राजवको यो कथ्य केही हदसम्म नेपाली साहित्य वा भनौँ आख्यानको ह्याङ्ओभरमा रमाएको सम्पूर्ण विश्वसाहित्यको आजको यथार्थ हो । शैली नितान्त नयाँ रहेका कारण नेपाली साहित्य बजारमा हालका दिनमा छ्यापछ्याप्ती छापिएका अन्य उपन्यासहरु भन्दा पृथक् छ– बेकारीमा उपन्यास ।
उपन्यासमा प्रयुक्त भाषा अत्यन्तै सशक्त छ । राजवजस्ता सशक्त कथाकारको कलमबाट यस्तो सिर्जना हुनु नेपाली साहित्यका पाठकका निम्ति कुनै नौलो कुरो पनि भएन । तर, विषयको हिसाबले भन्ने हो भने उपन्यासका लागि यस्तो सामान्य विषय छनोट गर्नु राजवको कमजोरी नै मान्नुपर्छ । राजवजस्ता सशक्त हस्ताक्षरको कलमबाट आशा गरौँ, आगामी दिनहरुमा योभन्दा गम्भीर विषयमा उपन्यासहरु आउनेछन् ।

Related Posts

Chitwan Post

नौ जना स्रष्टा सम्मानित हुने

बालसमयका विविध अनुभूति (ती दिनहरु)

बालसमयका विविध अनुभूति (ती दिनहरु)

मानवजीवनमा साहित्य (निबन्ध)

मानवजीवनमा साहित्य (निबन्ध)

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

प्रतिनिधिसभा पुनःस्थापना भए प्रतिगमन हुन्छ : नेकपाका नेता
राजनीति

प्रतिनिधिसभा पुनःस्थापना भए प्रतिगमन हुन्छ : नेकपाका नेता

काठमाडौँ । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) का सचिवालय सदस्य एवं सरकारका वरिष्ठ मन्त्रीहरुले मुलुकका अस्थिरता आउन सक्ने स्थितिमा बाध्यात्मकरुपमा प्रतिनिधिसभा...

Read more
खैरहनी नगरपालिकाको ६ महिनामा ६ करोड राजस्व संकलन

खैरहनी नगरपालिकाको ६ महिनामा ६ करोड राजस्व संकलन

भरतपुर महानगरको सिटी हल निर्माणको काम धमाधम

भरतपुर महानगरको सिटी हल निर्माणको काम धमाधम

संसद् विघटनविरुद्ध इच्छाकामनामा काँग्रेसको विरोध सभा

रत्ननगरमा बालविवाहविरुद्ध प्रतिबद्धता

संसद् विघटनविरुद्ध इच्छाकामनामा काँग्रेसको विरोध सभा

संसद् विघटनविरुद्ध इच्छाकामनामा काँग्रेसको विरोध सभा

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : chitwanpost@gmail.com

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In