आचारसंहिता सबैका लागि हुनुपर्छ

संविधानसभाको निर्वाचन जतिजति नजिकिँदै गइरहेको छ, उति नै जिम्मेवार र ठूला भनिएका दलहरुबाट आचारसंहिताका घटनाहरु वृद्धि हुँदै गइरहेका छन् । निर्वाचन आयोगले स्वतन्त्र, स्वच्छ, निष्पक्ष, पारदर्शी र विश्वसनीय ढंगबाट निर्वाचन सम्पन्न गर्न सरोकारवालाहरुले पालना गर्नुपर्ने आचरणलाई व्यवस्थित गर्नका लागि आचारसंहिता बनाएको हो । दलहरुले आचारसंहिता पूर्ण रुपमा पालना गर्छौं भनेर प्रतिबद्धता जनाए पनि व्यवहारमा चाहिँ लागू हुन सकेको छैन । विभिन्न जिल्लामा आचारसंहिता उल्लंघनका घटनाहरु दिनहुँ सार्वजनिक भइरहेका छन् । लिखित उजुरीको क्रम पनि उत्ति नै बढिरहेको छ । तर, निर्वाचन कार्यालयले गम्भीरतापूर्वक अनुगमन गर्न सकेको छैन । निर्वाचन कार्यालयले परेका उजुरीविरूद्ध छानबिन भइरहेको बताउँदै आए पनि आचारसंहिता उल्लंघन गर्नेलाई सामान्य स्पष्टीकरण सोधेर छाड्ने गरेको छ । यसरी स्पष्टीकरण दिने दलहरुले आचारसंहिता उल्लंघनका घटना दोहो¥याउन भने छाडेका छैनन् । चुनावी प्रचारप्रसारका लागि ठूलाठूला माइकिङ, ठूला साइजका फ्लेक्स प्रिन्ट, रंगीन पर्चा प्रयोग भइरहेको छ ।
निर्वाचन आचारसंहिताले हवाईजहाज तथा हेलिकप्टरजस्ता सवारीसाधन चार्टर गरी प्रचारप्रसार गर्नु, गराउनु हुँदैन भनेको छ । आयोगको संशोधित संहितामा अनुमति लिएर अति दुर्गम क्षेत्रमा जाँदा मात्र प्रयोग गर्न पाइने उल्लेख छ । तर, एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले निर्वाचन आचारसंहिताको ख्यालै नगरी हेलिकप्टर चार्टर गरी काभे्र, दोलखामा पुगेर चुनावी सभामा सम्बोधन गरेर राजधानी फर्किएको प्रसङ्ग यतिबेला सबैको चासोको विषय बनेको छ । उनलाई सोलुखुम्बु जानका लागि मात्रै हेलिकप्टर प्रयोगको स्वीकृति दिइएको आयोगका प्रवक्ताले जनाएका छन् । आयोगले आचारसंहिता संशोधन गरी दैवी प्रकोप, यातायात अवरूद्ध, दुर्गम वा विशेष परिस्थितिमा पूर्वअनुमति लिएर प्रयोग गर्न पाइने उल्लेख भए पनि एमाओवादी अध्यक्ष दाहालले संशोधित आचारसंहिता पनि लत्याएका छन् । असअघिको संहितामा सोलुखुम्बु, मनाङ, मुस्ताङ, डोल्पा, हुम्ला, जुम्ला, मुगु, कालीकोट, बाजुरा, बझाङ र जाजरकोट जिल्लाबाहेक अन्य जिल्लाका लागि हेलिकप्टर चार्टर गरी निर्वाचन प्रचारप्रसारका लागि रोक लगाइएको थियो ।
निर्वाचनको मिति नजिकिँदै गर्दा चुनावविरोधी व्यक्ति तथा समूहबाट आक्रमण र झडपका घटना पनि बढेका छन् । यस्ता घटनाको आयोगले निष्पक्ष छानबिन नगरेको र पूर्वाग्रही व्यवहार देखाएको कांग्रेस र एमालेको आरोप छ । कांग्रेस र एमालेले चुनावका बेला प्रचार सामग्री जलाउने, लुट्ने, गाडी जलाउनेजस्ता क्रियाकलाप भए पनि आयोग मौन रहने र बाटो अवरूद्ध भएको बहानामा एमाओवादीलाई निर्बाध हेलिकप्टर चढ्ने सुविधा दिएको आरोप लगाइरहेका छन् । आयोग स्वयंले ठूला चार दल तथा अन्य साना दलबाट दुई दर्जनभन्दा बढी जिल्लामा आचारसंहिता उल्लंघन भएको जनाएको छ । दलहरुले प्रचारका क्रममा बढी गाडी प्रयोग गर्ने, संहिताविरूद्ध ब्यानर राख्ने, चुनावचिन्ह अंकित टिसर्ट, गन्जी, टोपी प्रयोग गर्ने, बिजुलीको पोलमा पार्टीका झन्डा राख्नेलगायतका गतिविधि जारी राखेका छन् । आचारसंहिता उल्लंघन ठूला दलबाट बढी भएको देखिए पनि साना दलले पनि सिको गरिरहेको पाइएको छ । निर्वाचन कार्यालयले आचारसंहिताविपरीतका घटनाहरुको निष्पक्ष छानबिन गरी कारबाही गर्नु जरूरी देखिएको छ ।