दलहरुमा टिकटको किचलो

प्रमुख राजनीतिक पार्टीहरुले उम्मेदवार छनौटमा जनभावनाको कदर नगरेको भन्दै पार्टीका नेता÷कार्यकर्ताबीच चर्को असन्तुष्टि बढेको छ । जिल्लाबाट सिफारिस गरिएका नेताहरुको नाम हटाएर केन्द्रले अन्यायपूर्ण तरिकाले उम्मेदवार चयन गरेकोमा आकांक्षीहरुले तीव्र असहमति जनाएका छन् । खासगरी, कांग्रेस र एमालेका नेताहरुमा केन्द्रदेखि जिल्ला तहसम्म उम्मेदवार चयनको विवाद छताछुल्ल पोखिएको छ । स्थानीय निकायमा सम्भावित उम्मेदवारको छनौट नभएपछि कार्यकर्ताबीच विभाजन देखा परेको छ । यो विवादले चितवनलाई पनि तताएको छ । चितवन क्षेत्र नं. १ बाट सिफारिसमा परेका जागृतप्रसाद भेटवालको नाम हटाएर एमालेले पूर्वअर्थमन्त्री सुरेन्द्र पाण्डेलाई उम्मेदवार चयन ग¥यो । पार्टीले टिकट नदिएपछि उनले पत्रकार सम्मेलन नै गरी कार्यकर्ताको आग्रह र जनलहर पनि आफ्नै पक्षमा रहेको भन्दै बागी उम्मेदवारको घोषणा गरे । उनको यो उद्घोषले अहिले एमालेमा तीव्र आक्रोश र धुव्रीकरण बढेको संकेत देखा परेको छ ।
भेटवालकै पदचाप पछ्याउँदै उनकै समर्थनमा क्षेत्र नं. २ मा यादव पाठक र ३ मा रामबहादुर रानाले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिने घोेषणा गरेका छन् । यता, क्षेत्र नं. २ मा कांग्रेसले सिफारिस नगरेको शेषनाथ अधिकारीलाई टिकट दिएको आरोपमा असन्तुष्ट पक्षले क्षेत्रीय कार्यालय तोडफोड गरेको थियो । तर, कांग्रेस वृत्तमा अधिकारीको योगदानका बारेमा कसैले पनि अयोग्य सावित गर्न सक्दैन । यस्तै, क्षेत्र नं. ३ मा टिकट पाउनबाट वञ्चित भएपछि पूर्वजिल्ला सभापति विकास कोइराला समर्थकहरुले केन्द्रीय निर्णयको विरोध गरिरहेका छन् । कांग्रेसले क्षेत्र नं. ३ बाट पुराना नेता भीमबहादुर श्रेष्ठलाई उम्मेदवार चयन गरेको थियो । यस्तै, एमाओवादीले ३ र ४ क्षेत्रबाहेक अन्य क्षेत्रमा उम्मेदवार किटान गर्न सकिरहेको छैन । असन्तुष्ट कार्यकर्ताहरुले लोकप्रियता र समावेशीभन्दा गुटबाजीमा उम्मेदवार छनौट भएको आरोप लगाउँदै आएका छन् । असन्तुष्टहरुले केन्द्रको निर्णय सच्चिनु पर्ने अडान राखेका छन् ।
उम्मेदवारहरुको छनौट गरिँदा कार्यकर्ताबीच विवाद चुलिनु नयाँ होइन । यसअघिका निर्वाचनहरुमा पनि टिकट विवाद उत्सर्गमा पुग्ने गरेकै हुन् । तर, टिकट वितरणमा हाम्रोभन्दा राम्रो उम्मेदवार छानिनु सबै पार्टीका लागि हितकर नै हुन्छ । पार्टीमा वर्षौंदेखि समर्पित व्यक्तिलाई पाखा लगाउँदा पार्टी नै फेरबदल गर्ने संस्कार पनि बढ्दो छ । पार्टीले उठाएका मुद्दाभन्दा पनि टिकटकै कारणले पार्टी परित्याग गर्ने, गुटबन्दी बढ्दै जाने र केन्द्रले पक्षपातपूर्ण व्यवहार देखाउँदा स्वतन्त्र रुपमा बागी उम्मेदवारी दिनेजस्ता समस्या सिर्जना हुँदै आएका छन् । चाकडी, चाप्लुसी, नातागोता र पहुँचका आधारमा टिकट हत्याउनेहरुका बीचमा पार्टीका लागि योगदान दिनेको सच्चा मूल्यांकन नहुँदा नेता÷कार्यकर्ताको मन कुँडिनु अन्यथा होइन । चितवनमा भेटवालको बागी घोषणा एउटा उदाहरण मात्र हो । यस्ता घटनाले समग्रमा घाटा पुग्ने सम्बन्धित पार्टीलाई नै हो । केन्द्रले सूक्ष्म रुपमा मूल्यांकन गरेर विवाद समाधान गर्न सक्नु परेको छ ।

Pp6f g]kfnLsf] /ut lkpg] csf]{ g]kfnL

–jL/]Gb|dl0f kf}8]n

   s] s;d vfP kTofpg tof/ 5g\ kf7s < ToxL s;d vfg of] snd tof/ 5 . of] d’n’ssf Ps g]kfnLn] csf]{ g]kfnLsf] 3’dfp/f] kf/fn] /ut lkPsf] 5 . df;’ n’5\g / x8\8L rkfpgrflxF afFsL 5, Tof] sfd slxn]b]lv u5{g\Ù yfxf 5}g . t/, olta]nf Pp6f ;Sg] g]kfnLn] g;Sg] g]kfnLsf] /ut uHhan] r’;]sf] 5, xfsfxfsL r’;]sf] 5 cyf{t\ nfh} krfP/ cfkm\gf] dfgj kl/ro d]6fP/} r’;]sf] 5 . /ut r’;]sf] Ps jf b’O{ pbfx/0fx? xf]Og, xhf/ pbfx/0f k]z ug{ ;lsG5 . tLdWo] s]xL pbfx/0f oxfF k|:t’t ug]{ hdsf]{ ul/Psf] 5 .

   pbfx/0f gDa/ Ps M

pkrf/ kfpg’ dfgjclwsf/ xf] . l;Q}+df pkrf/ kfpg’k5{ . dfgjclwsf/ k”0f{ ?kn] olb kfngf ug]{, u/fpg] xf] eg] la/fdLn] cf}iflw l;Q}+df kfpg’k5{ / To;sf] ;fydf pkrf/ klg lgMz’Ns kfpg’k5{ . nf} e}uf], dgsf ul/ax?n] rnfPsf] ;/sf/n] cf}iflw / pkrf/ lgMz’Ns pknAw u/fpg ;s]g, z’Ns lnof] . z’Ns lng’nfO{ ck/fw gdfGg] xf] eg] klg pkrf/df uf]ndfn gug'{ kg]{ xf], ul/of] . pkrf/df nfkaf{xL ePsf] k|dfl0ft} eP/ lrlsT;sx?n] la/fdLsf cfkmGtnfO{ Ifltk”lt{ lbPsf y’k|} k|df0f e]l6P eg] $% ¿k}ofF kg]{ cf}iflwnfO{ :jo+ 8fS6/n] g} rf/ xhf/ ¿k}ofF lnPsf] b]lvof] . s]xL lbgcl3 eGtfgf y/sf Ps 8fS6/n] lrtjgsf] e/tk’/df of] s’sd{ u/]sf lyP . of] ;Lw} Ps g]kfnLn] csf]{ g]kfnLsf] /ut r’;]sf] pbfx/0f xf] .

pbfx/0f gDa/ b’O{ M

olta]nfsf lrtjgsf k|d’v lhNnf clwsf/L g/]Gb|/fh zdf{, ;xfos k|d’v lhNnf clwsf/L lzj/fd u]nfn / k|x/L pk/LIfs k|B’Dg sfsL{;lxtsf] /fi6«;]js sd{rf/Lx?n] xf]6n–xf]6ndf uP/ efG5f;lxt vfBfGgsf] cj:yf cg’;Gwfg ubf{ xf]6n Joj;foLn] vfg} gx’g], vfFbf /f]un] ylng] vfnsf] vfgf ;f]emf, lgd’vf g]kfnLnfO{ v’jfP/ k};f c;’n]sf] e]6] . klxnf] k6s e]6]sfn] xf]nf s8f sfg’gL sfaf{xL gu/L r]tfjgL lbP/ ;8]un]sf] / af;L eft a]Rg]x?nfO{ 5fl8of] . ;fob, g]kfndf o;/L u|fxsx?sf] cGofok”0f{ 9ª\un] /ut r’:g]x?nfO{ s8f sfg’gL ;hfo lbg] k|fjwfg geP/ xf]nf, af;L eft a]Rg] kfkLx? plDsP . olb oxL cj:yf cd]l/sfdf x’Fbf] xf] t tL Joj;foLnfO{ h]n ;hfo x’GYof], ;fydf xf]6n rnfpg] cg’dlt kq;d]t vf/]h ul/GYof] . cd]l/sfdf nfu” ul/Psf] pkef]Qmf P]gdf olb vfg]s’/f a]Rg]n] cvfB vfg]s’/f a]r]sf] v08df / pkef]Qmf la/fdL k/]sf] cj:yfdf pkef]QmfnfO{ 7″nf] Ifltk”lt{sf] Joj:yf x’G5 eg] Jofkf/Ln] vfg]s’/f a]Rg] cg’dlt kq slxNo} klg bf];|f] k6s kfpFb}g . cd]l/sfdf pkef]QmfnfO{ sfg’gn] g} Gofo u/]sf] 5 eg] g]kfndf To:tf cfkm” g]kfnL e}sg csf]{ ;xf]b/ g]kfnLsf] /ut r’:g]nfO{ sfg’gL sfaf{xL ul/Fb}g . cGofodf kg]{ k/]sf] k¥o}, /ut r’:g] ck/fwL pDs]sf] pDSo} .

pbfx/0f gDa/ tLg M

tfhf ;”rgfcg’;f/ ah]6 eP/ klg ;8s l8lehg sfof{no lrtjg e/tk’/n] elTsPsf / 7″nf7″nf vf8n ag]/ 7″n} b’3{6gf x’g] cj:yfdf k’u]sf lrtjgsf tdfd lalu|Psf af6fx? agfpg] rf;f] b]vfPsf] 5}g . ev{/} ;¿jf eP/ cfPsf gofF l8lehg k|d’vn] sfuh ldnfOldnfO{ /sd xfd ug]{ of]hgf ul//x]sf] ;”rgf aflx/ r’lxg’ lrtjg lhNnfjf;Lx?sf] gfs} sfl6g’ xf] . of] cj:yfnfO{ o;cl3sf k|d’vx?n] ;/sf/L ah]6sf gfddf ck|ToIf ?kdf u/]sf] e|i6frf/nfO{ ;Fu} ufF;]/ x]bf{ ;8ssf xflsdx? g]kfn ;/sf/n] tnaeQf;lxt ljleGg vfn] ;’ljwf lbFbflbFb} klg 3’dfp/f] kf/fn] g]kfnL hgtfsf] /ut r’:5g\ eGg ;lsG5 . k|df0fsf nflu d’ulnªb]lv nf]y/;Ddsf k’m6]sf, kmf6]sf, Kjfn k/]sf x]b}{ l/Fu6f nfUg] lsl;dsf af6fx?nfO{ lng ;lsG5 .

pbfx/0f gDa/ rf/ M

kmnfgf] dfG5] /fhgLlts bnsf] sfo{stf{ xf] . p;sf] hflu/ 5}g, cGo k];f / Joj;fo s]xL 5}g . p;sf] sfd l;km{ /fhgLlts ukm r’6\g’ xf] . kfFr–;ft jif{cl3 pm Ps lvNnL r’/f]6;d]t lsg]/ ;Nsfpg ;Sb}gYof] . sldhsf] sn/df don 6lNsPsf] x’GYof] . h’Qf / rKknsf] cj:yf aofg u/L ;fWo] 5}g . k’/fgf] ;fOsn, RofltPsf] sldh, b’O{/ª\uL t’gf xflnPsf] rKkn, em’:; bfx|Lh’F3f, 7′:; uGxfpg] z/L/ lnP/ otfptf ef}Ftfl/g] b}lgsL ePsf] p;sf] cfly{s cj:yf cfh s/f]8f}Fsf] 5 . lxhf]cfh unfdf ;’gsf] l;qmL, xftsf cf}Fnfx?df ;’gsf cf}F7L, gofFgofF sk8f, :jf:gL / 5f]/f5f]/Lsf] ef}lts ;’ljwf k|of]udf cTolws j[l4 . ;Dk”0f{ ?kn] a]/f]huf/ /fhgLlts sfo{stf{sf] of] cj:yfn] s] eG5 < p;n] /fhgLlts zlQmsf] b’¿kof]u u/]/ wg y’kf/]sf] 5 . of] tl/sfn] wg y’kfbf{ Psflt/ /fHo;~rfng k|lqmof cj¿4 x’g k’u]sf] 5 eg] d]xgt u/]/ vfg]x? hlxn];’s} tn kg]{ / o;/L sfd gu/L vfg]x? hlxn];’s} cl3 a9\g] l:ylt /xG5 . of] l:yltnfO{ eGg ;lsG5, Ps rt’/ g]kfnLn] y’k|}y’k|} ;f]emf g]kfnLsf] 3’dfp/f] kf/fn] /ut r’;]sf] cj:yf .

pbfx/0f gDa/ kfFr M

sfnf]kq] ;8s lgdf{0fsf gfddf r’l;Psf] /ut . g]kfndf dfq} xf]Og, ;+;f/sf y’k|} d’n’sdf sfnf]kq] ;8s lgdf{0f ul/Psf 5g\ . ;8s agfpg] lhDd]jf/L ;/sf/sf] x’G5, ;Dk”0f{ ?kn] . ljZjsf s’g} klg d’n’sdf ;8s lgdf{0f ug{sf nflu hgtf;Fu k};f dfUg] lgod 5}g, rng 5}g / s’g} gfdsf] sfg’g klg lgdf{0f ul/Psf] 5}g . t/, 3f]/ lj8Dagf Û g]kfndf sfnf]kq] ;8s lgdf{0fsf] gfddf pkef]Qmf ;ldlt lgdf{0f u/]/ To;dfkm{t hgtf;Fu k};f dfluG5 . n6/k6/ tl/sfn] sfnf]kq] ul/G5 . n6/k6/ tl/sf ckgfP/ agfOPsf] ;8s a9Ldf b’O{ jif{ l6S5 . b’O{ jif{kl5 Ejfª kg{ ;’¿ u5{ . ;8s s’?k x’G5 . ;jf/L;fwg rNg g;Sg] x’G5 . b’3{6gf;d]t lglDtG5 . To;kl5 km]l/ k’/fgf] rqm 3’dfOG5 . pkef]Qmf ;ldlt u7g ul/G5 . nfvf}Fnfv p7fOG5 . km]l/ b’O{ jif]{ ;8s agfOG5 . km]l/ ;8s Ejfª kfl/G5 / km]l/–km]l/ k};f dfluG5 . gSsnL lkr/f]8 agfO/xg] hgtf;Fu k};f dflu/xg] . dfu]sf] dfUo} ul//xg] . Ps k6s xf]Og, b’O{ k6s xf]Og– lhGbuLel/ afFRg d’l:sn x’g] lsl;dn] lgrf]/]sf] lgrf]¥o} ul//xg], ck|ToIf ?kn] /ut r’l;/xg] .

pbfx/0f gDa/ ^ M

ljB’t\ k|flws/0fsf] /ut r’;fO– g]kfn ljB’t\ k|flws/0fn] hgtfnfO{ ljB’t\ pknAw u/fPsf] 5 . t/, nf]8;]l8ªsf] df/df ;d]t kf/]s} 5 . dlxgfel/ lah’nL afn] jf gafn] klg Go”gtd /sd tf]s]sf] 5 . dfgjclwsf/sf b[li6sf]0fn] JofVof ug]{ xf] eg] hlt lah’nL vkt ul/Psf] x’G5, Tolt dfq} k};f ltl/G5 . t/, g]kfndf lah’nL k|of]u u/] u/, gu/] klg k};frflxF ltg}{k5{ eGg] lgod /flvPsf] 5 . of] ;/f;/ hgtfk|lt ul/Psf] cTofrf/ xf], zf]if0f xf] / /ut r’;fO xf] . csf]{ cTofrf/ cem} 8/nfUbf] 5 . ljB’t\ k|flws/0fn] ld6/ hfFr]/ p7]sf] /sd ;ft lbgleq ltg{ uP # k|ltzt 5″6 lbG5, t/ p;n] tf]s]sf] ;doleq hgtfn] /sd ltg{ ;s]g eg] hl/jfgf lt/fpF5, @% k|ltzt . afkm /] afkm Û o:tf] cTofrf/ b’lgofFsf] s’g} d’n’sdf xf]nf < k’/:sf/ lbg] tLg ¿k}ofF, ;hfo lbg] @% ¿k}ofFsf] < of] /ut r’;fO xf] ls xf]Og < k’/:sf/ # ¿k}ofF / ;hfo ^ ¿k}ofF;Dd u/]sf] eP P xf] t lg, s+ufn a’l4jfnf dfG5]x?n] rnfPsf] ;/sf/sf] lg0f{o o:t} x’G5 eGg’ . stfsf] # ¿k}ofF, stfsf] @% ¿k}ofF . o:tf] t /fIf;n] rnfPsf] ;/sf/df klg x’Fb}g . dfG5]n] rnfPsf] ;/sf/ / dfG5] a:g] b]zdf o:tf] cTofrf/ t x’g} ;Sb}g . hgtfnfO{ lah’nL lbP klg k};f ltg{ kg]{, glbP klg k};f ltg'{kg]{ Û xfjfx’/L, kfgL, e’OFrfnf] / r6\ofª k/]/ lah’nL cj¿4 xf];\ jf 6«fG;kmd{/ r]Gh jf otfptf ;fg{] k|lqmofdf lah’nL cj¿4 x’Fbf hgtfn] kfPsf] b’Mv–si6sf] rflxF s’g} lx;fa gx’g] . tf]lsPsf] ;dodf k};f ltg{ g;Sbf rflxF @% k|ltzt /sd hl/jfgf 7f]Sg], Tolt ubf{ klg k};f ltg{ gcfP lah’nLsf] nfOg} sf6]/ /fIf;L Jojxf/ b]vfpg], ljB’t\ k|flws/0fsf] of] Jojxf/n] s] eG5 < hgtfsf] /ut r’;]sf] cy{ nfU5 ls nfUb}g < s7} lar/f Û ljB’t\ k|flws/0fsf sd{rf/Lx?sf] s] bf]if < lognfO{ dflysfn] h] cx|fof], ToxL ug]{ x’g\ . logsf] sfd t hgtfsf] Hofgaf6 r’;]/ el/Psf k};f?kL /utsf Uofn]gx? sf7df8f}Flt/ k’¥ofpg] dfq} g xf] Û

   lgisif{ M

;fFRr} xf], sdhf]/ g]kfnLx? r’l;Psf 5g\ . st} JolQmn] r’;]sf] 5 t st} ;d”x agfP/ r’:g] sfd ul/Psf] 5 . Ps g]kfnLn] csf]{ g]kfnLsf] /ut r’:g df}sf 9’s]/ a;]sf] cj:yf a’em]/ ;/sf/n] Tof] vfnsf] cj:yf cGTo ug{ k|of; ug'{kYof]{, t/ ;/sf/ cfkm}F Jofkf/Lsf] ?k wf/0f u/]/ cl3 ;/]sf] cj:yf b]lvof] . ;+;f/sf s’g} klg ;/sf/n] cfkm\gf] hgtf;Fu Jofkf/ u/]/ gfkmf lnFb}g . t/, of] b]zsf] ;/sf/n] hgtf;Fu} Jofkf/ u/]/ gfkmf lnof] . ;/sf/n] ;d]t gful/ssf] /ut r’:g] sfd u/]sf] k|df0f} e]l6of] . /ut t nfdv’6\6]n] klg r’:5, t/ lgod;+ut r’:5 . c3fPkl5 r’:g 5f8\5 t/ of] b]zsf gful/sx? t o:tf b]lvP, hf] c3fP klg r’:g] / gc3fP klg r’:g] . r’l;/xg], rfx] To;sf] kl/0ffd h];’s} xf];\ Û /ut r’;fOsf] k|lqmof /f0ffsfnaf6 ;’¿ eof] . cfh;Dd k|lqmofn] lg/Gt/tf kfO/x]sf] 5 . gful/s r]tgf:t/df ha;Dd cfd”n kl/jt{g cfpFb}g, ;fob Tolta]nf;Dd alnof] g]kfnLn] lgwf]{ g]kfnLsf] /ut r’:g]5, sdhf]/x? r’l;g] 5g\, cem lg/Gt/ ?kn] r’l;g] 5g\ .