जीवनमरणको दोसाँधमा युवा वैज्ञानिक

–बसन्त पराजुली
शिवनगर  । चिकित्सा क्षेत्रमा देखिएको बेथिति नियन्त्रणको माग गर्दै डा. गोविन्द केसी काठमाडौँमा आमरण अनशन बसिरहेका बेला यता युवा वैज्ञानिकबाट सम्मानित नाक, कान, घाँटी रोग विशेषज्ञ डा. प्रकाश अधिकारी जीवनमरणको दोसाँधमा छन् ।
एउटा चिकित्सकको आमरण अनशनको विषय राष्ट्रिय चर्चा बनिरहेका बेला राष्ट्रिय पुरस्कारबाट सम्मानित चिकित्सक साढे तीन वर्षदेखि विछ्यौनामा हुँदा कसैको चासो पुगेको पाइँदैन ।
मानिसको शरीरबाट ¥याल कसरी निस्कन्छ भनेर अध्ययन गरी नेपाल सरकारबाट युवा वैज्ञानिकको सम्मान पाएका डा. अधिकारी साढे तीन वर्षदेखि अचेत अवस्थामा ओछ्यानमै छन् । उनको हेरविचार गरिरहेका छन्, ७३ वर्षीय बुबा गोविन्द र ६५ वर्षीया आमा कौशिला अधिकारी ।
भरतपुर उपमहानगरपालिका वडा नं. २४ स्थित शिवनगर निवासी डा. अधिकारी दुर्घटनामा परेर यस्तो अवस्था भएको हो । छोराछोरीबाट स्याहार पाउनुपर्ने वृद्ध आमाबाबु नै अहिले ३६ वर्षीय छोराको स्याहारमा जुटेका छन् । डा. अधिकारीको उपचारमा उनीहरुले सक्दो रकम खर्च गरे  । तर, नेपाल सरकारले चासो नदिएको परिवारको गुनासो छ ।
“युवा वैज्ञानिकवाट सम्मानित व्यक्तिलाई नेपाल सरकारले १० लाख रुपैयाँसम्मको उपचार खर्च व्यहोर्ने व्यवस्था छ । तर, हाम्रो हकमा यो हुन सकेन”, छोराको उपचार र स्याहारसुसारमा जुटेका बुबा गोविन्दले भने “दुर्घटना भएपछि हाम्रो हैसियतबाट गर्ने उपचार गरियो । थप उपचारका लागि विदेशका राम्रा अस्पताल लैजान खर्च नहुँदा समस्यामा परेका छौँँ ।”
डा. अधिकारीले ¥याल ग्रन्थीमा हुने ट्युमरका कारण मानिसमा ¥याल आउने कारण पत्ता लगाएर नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठानबाट विज्ञान तथा प्रविधि पुरस्कार पाएका हुन् ।
डा. अधिकारीलाई नेकपा एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल प्रधानमन्त्री हुँदा २०६६÷०६७ आर्थिक वर्षको युवा वैज्ञानिक घोषणा गर्दै विज्ञान तथा प्रविधि युवा पुरस्कारबाट सम्मानित गरिएको थियो । यो पुरस्कार पाउनेलाई नागरिक राहत क्षतिपूर्ति तथा आर्थिक साहयतासम्बन्धी कार्यविधि २०६८ अनुसार १० लाख रुपैयाँ उपचार पाउने व्यवस्था भए पनि त्यो नपाएको परिवारको गुनासो छ ।
अध्ययन पूरा गरेपछि रोजगारीका सिलसिलामा लहान पुगेका डा. अधिकारी २०६८ भदौ ११ गते दुर्घटनामा परेका थिए । लहानस्थित सरकारी अस्पतालमा काम गरेकै बेला जनकपुरमा भएको स्वास्थ्य शिविरमा बिरामीको उपचार गराएर फर्कंदा उनी दुर्घटनामा परेका थिए ।
मोटरसाइकलमा सवार रहेका बेला विपरीत दिशाबाट आएको ट्रकले ठक्कर दिँदा टाउकोमा गम्भीर चोट लागेका डा. अधिकारीको तत्काल विराटनगरस्थित न्यूरो अस्पतालमा टाउकोको शल्यक्रिया गरिएको थियो ।
शल्यक्रियापश्चात् १५ दिनसम्म उपचारमा कुनै सफलता नभएपछि उनलाई थप उपचारका लागि काठमाडौँस्थित नर्भिक अस्पताल लगेर साढे दुई महिनासम्म उपचार गरियो । यहाँ पनि उनको दोस्रो पटक टाउकोको शल्यक्रिया भएको थियो । तर, उपचार सफल हुन सकेन । परिवारले त्यसपछि पनि उपचारका लागि भारतका केही अस्पतालहरुमा पु¥यायो । त्यहाँ पनि सफलता हात लागेन । डा. अधिकारीका परिवारलाई अमेरिका लगेर उपचार गर्ने इच्छा भए पनि आर्थिक अभावले त्यो सम्भव हुन सकेको छैन ।
“नेपालदेखि भारतका विभिन्न अस्पतालहरुमा उपचार गराउँदा गराउँदै झण्डै ७५ लाख रुपैयाँभन्दा बढी खर्च लाग्यो  । तर, उपचार राम्रो भएन”, डा. अधिकारीका दाजु राजु अधिकारीले भने, “अब सरकारले सहयोग ग¥यो भने एकपटक अमेरिका लगेर उपचार गर्ने रहर छ ।”
युवा वैज्ञानिकको उपचारका लागि सरकारले उपलब्ध गराउने भनेको १० लाख रुपैयाँ पनि शिक्षा मन्त्रालय र अर्थ मन्त्रालयबीचको समन्वय अभावले पाउन नसकेको उनको भनाइ छ ।
“उपचारका लागि रकम माग गरिदिएको निवेदनसहितको फाइल कहिले अर्थ मन्त्रालय त कहिले शिक्षा मन्त्रालय आहोरदोहोर भइरहेको छ तर उपचार खर्चको रकम निकासा हुन सकेको छैन”, राजुले भने “भाइ जीवनमरणको दोसाँधमा हामीलाई टुलुटुलु हेरेर मरणासन्न अवस्थामा ओछ्यानमा सुतिरहेका छन् ।”
डा. अधिकारीको शरीर पनि पछिल्लो समय सुक्दै गएको छ । ओछ्यानमा सुतिरहेका कारण उनकोे ढाडमा पनि घाउ हुन थालेको छ । जसले परिवारलाई त्यसको उपचार गराउनसमेत गाह्रो भएको छ । आँखामात्रै टुलुटुलु हेरिरहने डा. अधिकारी कसैलाई पनि चिन्दैनन् । नाकमा जोडिएको पाइपबाट झोलिलो पदार्थ खुवाएर उनको जीवन बचाइएको छ ।
“दिनमा आठपटकसम्म झोलिलो पदार्थ पाइपबाटै दिन्छौँ”, आमा कौशिला अधिकारी भन्छिन् “बाबु ! विश्वका नाम चलेका अस्पतालहरुमा लगेर उपचार गराउन पाए यो छोराको उपचार हुन्थ्यो होला । मलाई यो छोरा उठेर म यो कुरा खान्छु आमा भनिदिए हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ ।”
चितवनको स्मल हेभन स्कुलबाट प्रथम श्रेणीमा एसएलसी परीक्षा उत्तीर्ण गरेका डा. अधिकारीले अर्किड कलेज भरतपुरबाट प्रमाणपत्र तह र काठमाडौँको जोरपाटीस्थित नेपाल मेडिकल कलेजबाट आठ वर्षअघि एमबीबीएस उत्तीर्ण गरेका हुन् ।
२०३६ साल चैत ६ गते जन्मेका डा. अधिकारीले शिक्षण अस्पताल महाराजगञ्जबाट छात्रवृत्ति पाएर नाक, कान, घाँटीमा एमडी गरेका छन् ।