जंगली जनावरको अस्पताल शिलान्यास

सौराहा । तस्करको गोलीले घाइते भएका दुर्लभ जंगली जनावर पनि उपचार नपाइ मर्ने अवस्था थियो । त्यस्ता जनावरको उपचार गर्न चिकित्सक तथा उपकरणको अभाव थियो । तर अब चितवनको सौराहामा सुविधा सम्पन्न अस्पताल खुल्दैछ । जसले वन्यजन्तुको उपचारलाई धेरै सहज बनाउने भएको छ । वन मन्त्री महेश आचार्यले बुधबार अस्पतालको शिलान्यास गरेका छन् । लगभग दुई करोड रूपैयाँ लागतमा निर्माण भएर सञ्चालनमा आउने अस्पतालले ठूला जनावर बाघ, गैंडा, हात्तीदेखि अन्य साना र मध्यम खालका जंगली जनावरको उपचार गर्ने छ ।
केही समययता नेपालले वन्यजन्तु संरक्षणमा उल्लेख्य सफलता पाउँदै गएको छ । ‘दुर्लभ जंगली जनावरको संरक्षणमा एकपछि अर्को महत्वपूर्ण सफलता मिले पनि त्यस्ता जनावारहरु घाइते हुँदा उपचार गर्ने अस्पताल थिएन । अब त्यो अभाव पनि पूरा हुन्छ’, राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागका महानिर्देशक टीकाराम अधिकारीले भने ।
अस्पताल निर्माणका लागि अमेरिकाको डेनभर जु र विश्व वन्यजन्तु कोष (डब्लुडब्लुएफ) नेपालले राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषलाई एक करोड रूपैयाँ उपलब्ध गराउने छ । तीन वर्षभित्र निर्माण सकिने अस्पतालको कोष र निकुञ्ज विभागको समन्वयमा चितवन निकुञ्ज र सौराहाको जैविक विविधता संरक्षण केन्द्रले अस्पताल चलाउने अधिकारीले बताए ।
‘अस्पताल निर्माणका लागि एक करोड रूपैयाँ सहयोग आउने पक्का भएर केही रकम आएको पनि छ । सञ्चालनमा आउँदा आवश्यक पर्ने उपकरण र औषधिका लागि थप एक करोड रूपैयाँ आवश्यक पर्न सक्छ’ महानिर्देशक अधिकारीले भने । आवश्यक अन्य रकम विभिन्न स्रोतबाट जुटाउन पहल भइरहेको पनि उनले जानकारी दिए ।
अस्पतालमा एक्सरे कक्ष, प्रयोगशाला र उपचार कक्ष हुने छन् । चारजना चिकित्सक र सातजना अन्य प्राविधिकहरु अस्पतालमा रहने कोषअन्तर्गतको जैविक विविधता संरक्षण केन्द्र सौराहाका प्रमुख चिरञ्जीवी पोखरेलले जानकारी दिए । उनका अनुसार वर्षमा बाघ, गैंडा हात्तीजस्ता ठूला जनावरहरु कम्तीमा १० र एक सय अन्य साना तथा मझौला खालका जंगली जनावरहरु घाइते हुने गर्छन् ।
जनावरको उपचारका लागि हाल निकुञ्जमा दुईजना पशु चिकित्सक छन् । उनीहरु घाइते जनावरहरुको उपचारका लागि फिल्डमै खट्ने गरेका छन् । ‘मानवका साथै पशुपक्षीको स्वास्थ्यमा पनि ध्यान दिन अत्यावश्यक भएको छ । जंगली जनावरको उपचारका लागि पनि गम्भीर हुन आवश्यक देखिएकाले अस्पताल खोल्ने निधोमा पुगेको हो’ विभागका महानिर्देशक अधिकारीले भने ।
जंगलमा रहेका जनावरका साथै निकुञ्जले सञ्चालन गरेका हात्ती प्रजनन् केन्द्र, हात्तीसार, गोही र गिद्ध प्रजनन् केन्द्रका जनावर तथा पक्षीहरुलाई पनि अस्पतालबाट सेवा दिने लक्ष्य रहेको छ । ‘साना जनावरहरुलाई नै केन्द्रमै ल्याइने छ । ठूला जनावरको हकमा उनीहरु जहाँ छन्, चिकित्सक त्यही पुगेर उपचार गर्ने छन्’ चितवन निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत कमलजंग कुँवरले भने ।
फोटो क्याप्सन ः वनमन्त्री महेश आर्चाले अस्पतालको शिलान्यास गर्दै ।