अवैध भारतीय चल्लाले नेपाल ढाक्दै

चितवन । अवैध रुपमा भित्रिने भारतीय चल्लाले नेपालको कुल मागको एक चौथाइ हिस्सा ओगट्न थालेको छ । अवैध चल्ला नियन्त्रण नभए नेपालको कुखुरा व्यवसायमा गम्भीर असर पर्ने व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
चितवनका पोल्ट्री व्यवसायी, मासु व्यवसायी र ह्याचरी उद्योग तथा कुखुरापालक साना किसानहरुको शनिबार नारायणगढमा भएको संयुक्त बैठकले चल्ला आउनेक्रम रोक्न सरकारसँग अपिलसमेत गरेको छ । व्यवसायीहरु नै अनुगमनमा खट्ने भएका छन् ।
ह्याचरी व्यवसायीहरु यो बेला भारतबाट नेपालमा तीव्र रुपमा चल्ला भित्रने अवस्था रहेको बताउँछन् । ‘साउनदेखि असोजसम्म भारतमा मासु खानेहरु धेरै कम हुन्छन् । त्यसैले यो बेला उत्पादन भएका चल्लाहरु भारतमा बिक्री हुँदैन । ती अवैध बाटोबाट नेपाल छिर्ने गर्छन्’, नेपाल ह्याचरी व्यवसायी संघका केन्द्रीय सदस्य तथा चितवनका अध्यक्ष ऋषिराम पौडेलले भने ।
अहिले देशभर हप्तामा २० लाख चल्ला उत्पादन हुने गरेको छ । जसमध्ये आधा चितवनमा नै उत्पादन हुन्छ । नेपालमा ब्रोइलरको ‘कब फाइब हण्ड्रेड’ जातको चल्ला उत्पादन हुन्छ । भारतमा ‘कब फोर हण्डे«ड’ जातको उत्पादन हुन्छ । केही ध्यान दिएर हेर्ने हो भने भारतीय र नेपालमा उत्पादन भएको चल्ला चिन्न सकिन्छ । तर केही कम मूल्यको लोभ देखाएर भारतीय उत्पादन बिक्री हुँदै आएको छ ।
‘भारतीय चल्ला नेपालीभन्दा प्रतिगोटा १० रुपैयाँसम्म सस्तो पर्छ’ ब्रोइलर कुखुरापालक किसान दीपक पाण्डेले भने । पाण्डेका अनुसार भारतीय चल्लाको खुट्टा केही मोटो हुन्छ । त्यस्तै चाँडै नै उड्ने र दगुर्ने स्वभावका हुन्छन् । ठूलो हुँदै गएपछि भारतीय हो वा होइन प्रष्ट छुट्टिन्छ । भारतीय कुखुराको छाती सुकेको हुन्छ ।
‘भारतीय ब्रोइलरको छाती सुकेको हुन्छ, मासु पर्दैन’, मासु व्यवसायीसमेत रहेका ब्रोइलर पालक दीपक पाण्डेले भने । नेपाली ब्रोइलर काट्दा १६ देखि १८ प्रतिशतसम्म मात्रै खेर जाने गर्छ भने भारतीय ब्रोइलरको ३० प्रतिसम्म खेर जान्छ । ‘मासु कम पर्ने भएपछि व्यवसायीले मूल्य दिँदैनन् । भारतीयलाई जुन मूल्य दिन्छन् नेपालीको पनि त्यही मूल्य गर्न थालेका छन्’, पाण्डेले भने ।
भारतीय ब्रोइलरले दाना पनि धेरै खान्छ । त्यसैले चल्लाको कम मूल्यमा लोभिँदा धेरै घाटामा पर्नुपर्ने पाण्डेले बताए । नेपालमा अहिले मागको २५ प्रतिशतसम्म भारतीय चल्ला आपूर्ति भएको व्यवसायीहरुको अनुमान छ । कहिलेकाँही फाट्टफुट्ट समातिने गरेको पनि छ । तर त्यो साह्रै कम समातिने गरेको छ ।
ह्याचरी उद्योग संघका जिल्ला अध्यक्ष पौडेल हप्तामा २५ हजारसम्म अवैध रुपमा भित्रिएका भारतीय चल्ला बरामद हुने गरेको बताउँछन् । ‘तर यो जति भित्रन्छ, त्यसको एक छेउ पनि होइन । भित्रिनेमध्ये पाँच प्रतिशत पनि बरामद हुन सकेको छैन’, पौडेलले भने । पछिल्लो समय नेपाली ह्याचरी उद्योगका नाम अंकित कार्टुनमै भारतीय चल्ला आउने गरेका छन् ।
‘भारतीय चल्ला ल्याएर नेपालकै केही ह्यचारीहरुले बजारमा पठाएको पनि भेटिएको छ । त्यस्तालाई हामीले चेतावनी पनि दिएका छौं । तर समस्या कम हुन अझै सकेन’, ह्याचरी उद्योग केन्द्रीय सदस्य ऋषिराम पौडेलले भने । सीमा क्षेत्रका ह्याचरीहरु यस्तो काममा संलग्न हुने गरेको व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
‘मासु कम हुने भएपछि भोलि भारतीय ब्रोइलर कम मूल्यमा बिक्छ । अनि नेपाली कुखुराको दर पनि त्यही हुन्छ । जस्ले गर्दा हामी सबै मर्कामा पर्ने अवस्था आउने भयो’, ब्रोइलरपालक किसान दीपक पाण्डेले भने ।