भाइरल ज्वरोको बढ्दो संक्रमण

मौसम परिवर्तनसँगै चितवनलगायत विभिन्न जिल्लामा भाइरल ज्वरोको संक्रमण देखिएको छ । केही दिनयता चितवनका विभिन्न अस्पतालमा दैनिक सयौँ भाइरल ज्वरोका बिरामी आउने गरेको पाइएको छ । भरतपुर अस्पतालमा मात्रै ज्वरो, झाडापखाला, जन्डिससँग सम्बन्धित भाइरलको जोखिम रहेको चिकित्सकहरुको भनाइ छ । दिनहुँ उपचारमा आउने बिरामीमध्ये केहीमा डेंगु संक्रमण हुनसक्ने अनुमान जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले गरेको छ । कार्यालयले नगरक्षेत्रमा डेंगु नियन्त्रण गर्न घरघरमा स्वास्थ्यकर्मी खटाएर अभियान नै चलाएको थियो, जसमा ३३ हजार घरमध्ये करिब तीन हजार घरमा डेंगु रोग सार्ने लामखुट्टेका लार्भा र प्युपा भेटिएको थियो । गत वैशाखदेखि चितवनमा डेंगुका बिरामी बढिरहेका छन् । वैशाख महिनामा दुई जनामा डेंगुको संक्रमण देखिएकोमा जेठ र असारमा १४–१४ र साउनको पहिलो सातामा थप दुई जना संक्रमित भेटिएका छन् ।
चितवनमा गत वर्ष पनि साउनदेखियता परीक्षण गरिएका २ हजार २६१ मध्ये ३७१ जनामा डेंगुको संक्रमण भेटिएको थियो । चितवनमा २०६८ सालमा डेंगुको संक्रमण फैलिएर प्रकोपकै रुप लिएको थियो । त्यसबेला ८०० जना संक्रमितमध्ये १२ जनाको ज्यानसमेत गएको थियो । डेंगुको छुट्टै औषधि नहुने भएकाले लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु नै उत्तम उपाय मानिएको छ । तर, जनस्वास्थ्य कार्यालयले भरतपुर र रत्ननगर नगरपालिकाभित्रका घरघरमा पुगेर सर्वेक्षण गर्दा डेंगु प्रभावित दर करिब आठ प्रतिशत रहेको पाइएको थियो । घरघरमा डेंगु सार्ने लामखुट्टे हुर्किरहे पनि स्थानीय सजग बन्न सकेका छैनन् । भरतपुर अस्पतालमा दैनिकजसो १५० को संख्यामा भाइरल ज्वरोका बिरामी देखिएका छन् । मेडिकल कलेज तथा सामुदायिक अस्पतालहरुमा उपचार गर्न आउने बिरामीको संख्या पनि अधिक छ ।
भाइरल ज्वरोका बिरामी मौसम परिवर्तनले मात्र बढेका होइनन् । बढ्दो प्रदूषण, जथाभावी खानपान, लामखुट्टेको टोकाइजस्ता विविध कारणले भाइरल ज्वरोको संक्रमण बढिरहेको छ । भाइरल ज्वरो आएका बिरामीलाई लामखुट्टेले टोकेमा डेंगु सर्ने सम्भावना अत्यधिक हुन्छ । रूघाखोकी लागेमा, घाँटी दुखेमा, शरीरका जोर्नीहरु दुखेमा, आँखा रातो भएमा र ज्वरो आएमा तुरून्त जाँच गराउनु पर्ने चिकित्सकहरुको सुझाव छ । भाइरलका बिरामीको बेलैमा उपचार भए एक सातादेखि १० दिनभित्रमा निको हुन्छ । भाइरल ज्वरो र यसको संक्रमणबाट जोगिन सडकमा राखिएका खानेकुरा नखाने, खाना खानुअघि साबुनपानीले हात धुने र पानी उमालेरमात्रै पिउने गर्नुपर्दछ । घरवरपरका खाडलहरु पुर्ने, फूलका गमला, प्लास्टिकका भाँडा, टायर सफा राख्ने र लार्भा तथा प्युपा बेलैमा नष्ट गर्न सके भाइरल ज्वरो तथा डेंगुको संक्रमणबाट जोगिन सकिन्छ ।