पर्याप्त पानी नपर्दा रोपाइँ प्रभावित

होमनाथ सापकोटा
रत्ननगर । समयमै पर्याप्त पानी नपर्दा चितवनमा रोपाइँ प्रभावित भएको छ । असारको १५ सकिनै लाग्दा पनि पानी नपरेका कारण अधिकांश ठाउँमा रोपाइँ हुन नसकेको हो । सोही कारण पश्चिम चितवनमा रोपाइँ हुन सकेको छैन भने पूर्वी चितवनमा भने असार १५ सकिनै लाग्दा जम्मा १५ प्रतिशत रोपाइँ भएको छ ।
सिँचाइको सुविधा भएका क्षेत्रहरुमा आंशिक रुपमा रोपाइँ सुरू भएको भएपनि सिँचाइ सुविधा नभएका ठाउँहरुमा भने रोपाइँ हुन सकेको छैन । नहरबाट सिँचाइ गर्दै आएका किसानहरुले पनि समयमै पानी नपरेका कारण रोपाइँ गर्न पाएका छैनन् ।
खैरहनी गाविसकी किसान रुपा चापागाईले भन्नुभयो, ‘अघिल्लो वर्ष असार १५ मा रोपाइँ सकिएको थियो, यस वर्ष पानी नपरेका कारण सुरू पनि गरिएको छैन । चितवनमा अझैपनि १५ प्रतिशत किसानहरु आकाशे पानीको भर पर्नुपर्ने अवस्था रहेको छ ।
पूर्वी चितवनको पदमपुर, जुटपानी, शक्तिखोर, पिठुवा गाविस एवम् रत्ननगर र खैरहनी नगरपालिकाका केही वडा तथा पश्चिम चितवनका किसानहरुले आकाशे पानीको भरमा रोपाइँ गर्दै आएका छन् । ‘यस वर्ष पानी पर्न सकेन’, जुटपानीका किसान रोहिणीप्रसाद सिंखडाले भन्नुभयो, ‘मैलेमात्र होइन, हाम्रो गाविसका अधिकांश किसानको खेत बाँझै छ ।’
खगेरी नहरमा पानी नबढेका कारण पश्चिम चितवनका अधिकांश गाविसमा रोपाइँ प्रभावित भएको छ । कृषि विकास कार्यालयका प्रमुख अधिकारीले पूर्वी चितवनमा असार महिनामै रोपाई सकिने र पश्चिम चितवनमा भने साउन लागेपछि मात्र सुरू हुने जानकारी दिनुभयो ।
चितवनमा कुल खेतीयोग्य जमिनमध्ये २९ हजार ५ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा वर्षे धान लगाइन्छ । जिल्लामा वार्षिक एक लाख १७ हजार ७५५ मेट्रिकटन धान उत्पादन हुने गरेको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका प्रमुख अधिकारीले जानकारी दिनभयो ।
पछिल्ला केही वर्षयता धान उत्पादनको दृष्टिकोणले चितवन अब्बल जिल्ला मानिँदै आएको छ । मौसम समयमै सक्रिय नहुने, सरकारले किसानलाई सिँचाइको लागि अनुदानको व्यवस्था नगर्ने हो भने धानको राष्ट्रिय उत्पादनमा चितवनको उत्पादनले खेलेको भूमिका घट्न सक्छ । पछिल्ला वर्षहरुमा धान लगाउने किसानलाई प्रोत्साहन गर्न कृषिमा अनुदान दिने व्यवस्था गरिएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका प्रमुख अधिकारीले बताउनुभयो ।