ADVERTISEMENT
२३ फाल्गुन २०७७, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
२३ फाल्गुन २०७७, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

‘पुस्तक पढ्ने पाठकहरुले आफ्नो उपचार आफैँ गर्न सक्छन्’

–तुलमान गुरूङ

by चितवन पोष्ट
२०७७ कार्तिक २६, बुधबार ०९:२७ गते
in अन्तर्वार्ता
0
तिहार, देउसीभैलो र वर्तमान
322
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

प्राध्यापक डा. कृष्णप्रसाद पौडेल अर्थोपेडिक र स्पाइनल सर्जन हुन् । विसं २०५७ सालमा विपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानबाट चिकित्साशास्त्रमा स्नातक र २०६३ सालमा चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानबाट अर्थोपेडिकमा स्नातकोत्तर गरेका उनले यही क्षेत्रमा दुई दशक समय बिताइसकेका छन् । हाल भरतपुर अस्पतालमा कार्यरत प्राडा पौडेलले भरतपुर अस्पतालकै प्रमुख मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्टको जिम्मेवारीसमेत सम्हालिसकेका छन् । हातखुट्टा र मेरूदण्डसम्बन्धी हजारौँ मानिसको कुशलतापूर्वक उपचार र शल्यक्रिया गरेको मूल्याङ्कनस्वरुप नेपाल अर्थोपेडिक सर्जनलाई प्रदान गरिने अशुमा नेसनल अवार्डमार्फत सम्मानित भइसकेका प्राडा पौडेल स्वास्थ्य क्षेत्रमा मात्र नभई नेपाली साहित्य क्षेत्रमा पनि सक्रिय छन् ।

२०७४ असोज ५ गते पहिलो कृतिको रुपमा ‘खुसीहरुको वनवास’ नामक कवितासंग्रह प्रकाशित गरेका प्राडा पौडेलले २०७७ कात्तिक ७ गते फूलपातीका दिन आफ्नो दोस्रो कृति ‘कम्मरीदेखि कोभिड कहर’ सार्वजनिक गरेका छन् । हाडजोर्नी, नसा र स्वास्थ्यसम्बन्धी जानकारी दिने उद्देश्यले पुस्तक प्रकाशन गरेका हुन् । कुल ३१ वटा शीर्षकमा हाडजोर्नी, स्वास्थ्यसम्बन्धी जानकारीका साथै वर्तमान सामाजिक परिवेशलाई पनि समेटेका छन् । प्रस्तुत छ, यिनै विषयमा केन्द्रित रहेर चितवन पोष्ट दैनिकका लागि लेखक एवम् हाडजोर्नी विषेशज्ञ डा. पौडेलसँग गरिएको कुराकानी :

१. सामान्यतया कम्मरी भनेर ढाडको दुखाइ भन्ने आमबुझाइ छ । पुस्तकको नाम पनि ‘कम्मरीदेखि कोभिड कहर’ छ, यसबारे बुझौँ न ।

— कम्मर दुख्ने समस्या धेरैलाई हुँदोरहेछ । विश्वमै रूघाखोकीपछि सबैभन्दा धेरै यही समस्याबाट मानिस पीडित बन्दारहेछन् । जनस्वास्थ्यको आँकडा हेर्दा पनि करिब ८० प्रतिशत मान्छेमा कम्मर दुख्ने समस्या हुँदोरहेछ । स्वास्थ्य क्षेत्रमा मेरो २० वर्षे अनुभवले अधिकांश बिरामीको मुखबाट कम्मरी शब्द सुनेँ । र, पुस्तकमा पहिलो लेख नै कम्मरीसम्बन्धी भएकोले पुस्तकको पहिलो र अन्तिम लेखबाट पुस्तकको शीर्षक जुराएको हुँ ।

२. कोभिडकै कारण पुस्तकको जन्म भएको हो भन्न मिल्छ ?

— पुस्तक निकाल्ने तयारी गरेको करिब एक वर्षअघिदेखि नै हो, फुर्सद मिलिरहेको थिएन । विश्व हल्लाएको कोभिड–१९ ले नेपालमा पनि लकडाउन भएपछि अस्पतालहरुमा बिरामीको चाप कम भएपछि पुस्तक निकाल्ने फुर्सद मिल्यो । र अर्को कुरा, हाडजोर्नीसम्बन्धी पुस्तक भएकोले अहिलेको समयमा मानिसहरुले हाडजोर्नीसम्बन्धी समस्या भएमा पुस्तकमार्फत सामान्य उपचार गर्न सक्छन् भन्ने उद्देश्यले पनि यही मौकामा पुस्तक निकालेको हुँ । स्वास्थ्यसम्बन्धी लेख समेटेको सामान्य अवस्थामा अस्पताल जान अझै पनि सहज वातावरण बनिनसकेकोले कतिपय समस्या पुस्तकबाटै समाधान गर्न सकिन्छ र आमपाठकलाई फाइदा पुग्छ भन्ने आधारमा यो समयमा पुस्तक प्रकाशन भएको हो ।

३. लेखक स्वयम् हाडजोर्नी विशेषज्ञ भएकोले सोहीसम्बन्धी विषयको पुस्तक लेखनमा सहजता त भयो नै । यही क्षेत्रमा विशेषज्ञता हासिल नगरेको भए यो पुस्तकको जन्म सम्भव थियो ?

— थिएन, किनभने पुस्तकमा समावेश ३१ वटा लेखमध्ये २२ वटा हाडजोर्नीसम्बन्धी नै छन् । मेरो २० वर्षे अनुभवमा हाडजोर्नीबाहेक अन्य क्षेत्रमा भएको भए पनि यो पुस्तक प्रकाशन हुने थिएन । मैले यो पुस्तक केही वर्ष पहिले नै लेखेको भए पनि सक्थेँ । तर, आफूलाई बढी निखारेपछि र विषेशज्ञता हासिल गरेपछि लेखिएका कुरा अझ बढी प्रभावकारी होला भन्ने लाग्यो । यही विषयको प्राध्यापक भएकोले पनि यसबारे मलाई थप ज्ञान भयो र अब पुस्तक निकाल्दा राम्रै हुन्छ भन्ने सोचेर पुस्तक प्रकाशनमा ल्याएको हुँ ।

४. यो पुस्तक पढेरै अर्थात् अस्पताल नै नगई हाडजोर्नीसम्बन्धी उपचार गर्न सक्ने सम्भावना कत्तिको छ ?

— पुस्तकको मुख्य उद्देश्य र लक्ष्य भनेकै अर्थोपेडिक विषेशज्ञसम्बन्धी जानकारी दिने र वर्तमान अवस्थामा पुस्तक पढेरै हाडजोर्नीसम्बन्धी जानकारी दिलाउने अनि प्राथमिक उपचार आफैँले गर्न सक्ने बनाउनु हो । सामान्य चोटपटकदेखि मेरूदण्ड दुख्ने, ढाड दुख्ने, बाथको समस्यालगायतका उपचारमा यो पुस्तक सहयोगी बन्नेछ भन्नेमा म विश्वस्त छु । अहिले कतिपय मानिसहरु सामान्य दुखाइ र समस्या सहेरै घरमा बसिरहेका छन् । सरकारले नै सामान्य अवस्थामा अस्पताल नजान सुझाव दिएकोले मानिसहरुले हत्तपत्त अस्पताल पुग्ने सोच बनाएका छैनन् । यस्तो अवस्थामा हाडजोर्नीसम्बन्धी समस्या भएमा प्राथमिक उपचार, रोग, शरीर र शरीरको संरचनाबारे बुझेर शरीरलाई तन्दुरूस्त राख्न सकियोस् भन्ने उद्देश्यले चित्रसहित जानकारी दिने प्रयास गरेको छु । नेपाली भाषामा बुझ्न र बुझाउन सकिने गरी लेखेको छु, जसले गर्दा पुस्तकमा भएका कुराहरुलाई राम्रोसँग लागू गरियो भने कतिपय उपचार आफैँ गर्न सकिन्छ ।

५. पुस्तकमा एक्सरेको विषयलाई पनि मह¤वका साथ उठान गर्नुभएको छ नि ?

— हाडजोर्नी दुख्ने वा हड्डी दुख्ने समस्या भएमा वा जुनसुकै अवस्थामा पनि एक्सरे गर्ने भन्ने आममानिसको बुझाइ छ, जुन गलत बुझाइ हो । किनकि, एक्सरेको फाइदा र बेफाइदाबारे हामीले अझै पनि राम्रोसँग बुझाउन सकेका छैनौँ । त्यसैले, यसबारे बुझाउन जरूरी ठानेरै विषय समावेश गरेको हुँ । कुन–कुन अवस्थामा एक्सरे गर्ने र कुन–कुन अवस्थामा एमआरआई गर्ने भन्ने कुरा डाक्टरले हेरिसकेपछिमात्रै भन्न सक्ने कुरा हो । तर एक्सरे, एमआरआई गरेपछि सबै समस्या देखिन्छ भन्ने आमबुझाइ छ, यो गलत हो । र, यसको प्रयोगले पर्न सक्ने नकारात्मक असरबारे धेरैलाई थाहा नभएकोले यो पुस्तक त्यस्ता पाठकका लागि एउटा मह¤वपूर्ण दस्तावेज बन्नेछ भन्ने लागेको छ ।

६. बेलाबेलामा डाक्टर र अस्पताल प्रशासनमाथि आक्रमण भएका घटनाहरु पनि सुनिन्छन् । हाम्रो देशमा अझै पनि डाक्टर र बिरामीबीचको दूरी कम हुन नसकेको हो ?

— कहिलेकाहीँ डाक्टर, स्वास्थ्यकर्मी र अस्पताल वा जोकोहीबाट किन नहोस् गल्ती र कमीकमजोरी हुन सक्छ । तर, उपचार गर्दागर्दै मानिसको मृत्यु हुन्छ भने मृत्यु हुनेको कारण के हो त भनेर बुझ्नुको सट्टा डाक्टरले नै मारेको हो भन्नेजस्ता आरोप लाग्ने गरेका छन् । तर, बिरामीको स्वास्थ्य अवस्था कस्तो थियो भन्नेतर्फ ध्यान गएको देखिँदैन, जसले गर्दा कोही बिरामी उपचारकै क्रममा मृत्यु भएमा अस्पतालमा हुलदङ्गा गर्ने, तोडफोड गर्नेजस्ता क्रियाकलाप दोहोरिरहेका छन् । गलत गर्नेलाई कसैले पनि बचाउन सक्दैन । तर, त्यसका लागि छानबिन गर्ने निकाय हुन्छ, न्यायालयहरु छन् भन्ने कुरा बुझेर बाटो खोज्नुपर्छ, सीधै डाक्टरमाथि नै आक्रमण गर्ने र अस्पताल नै तोडफोड गर्ने होइन । त्यसैले, यसबारे बुझाउन जरूरी ठानेरै यो विषयलाई पनि स्थान दिएको हुँ । किनकि, यो अति नै संवेदनशील विषय हो । बिरामी र डाक्टरबीचको दूरी कम गर्छ कि भन्ने उद्देश्यले यो विषय समेटेको हुँ ।

७. यहाँसँग भरतपुर अस्पतालमा प्रमुख मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट भएर काम गरेको अनुभव पनि छ । पुस्तक प्रकाशनमा आफू प्रमुख व्यक्ति भएर बस्दाको अनुभवले पनि सहयोग पुगेको हो ?

— भरतपुर अस्पताल र रत्ननगर अस्पतालको मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट भएँ । पर्वतमा जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय प्रमुख भएर पनि काम गरेँ । त्यसबाहेक, आफू कार्यरत अस्पतालहरुमा विभिन्न विभागको जिम्मेवारी पनि सम्हालेँ । अन्य संघसंस्थामा पनि विभिन्न भूमिकामा रहेर काम गर्ने मौका पाएँ । त्यसैको अनुभवले पनि मलाई यो पुस्तक लेखनमा सहयोग पुगेको पक्कै हो । र अर्को कुरा, स्वास्थ्य (हाडजोर्नी)सम्बन्धी क्षेत्रमा काम गरेको हुँदा यसबारे आमसर्वसाधारणलाई बुझाउनुपर्छ भनेरै यो पुस्तक लेखेको हुँ ।

८. आयुर्वेद चिकित्सासम्बन्धी विषय पनि समेट्नुभएको छ । हाडजोर्नीको उपचारमा आयुर्वेद चिकित्सा कत्तिको आवश्यक छ ?

— आयुर्वेद चिकित्सा हाडजोर्नीसम्बन्धी उपचारका लागि अति उपयोगी उपचार हो । कतिपय उपचार हामीले अप्रेसन गरेर पनि सफल नहुन सक्छ या कतिपय उपचारमा आयुर्वेदिक चिकित्सा नै चाहिन्छ । त्यसैले, आयुर्वेदिक चिकित्सक डा. कोपिला अधिकारीसँग मिलेर यो विषयलाई समेटेर जानकारी दिने प्रयास गरेको हुँ । किनकि, म त आयुर्वेदिक चिकित्सासम्बन्धी विज्ञ त होइन । तर, हाडजोर्नीको उपचारका लागि आयुर्वेदिक चिकित्सा पद्धतिमा दम छ ।

९. हाडजोर्नीसम्बन्धी पुस्तकमा कोभिड कहर समेट्नु उचित थियो र ?

— पुस्तकमा समावेश ३१ वटा शीर्षकमध्ये ९ वटा सामाजिक स्वास्थ्यसम्बन्धी रहेका छन् । हाडजोर्नीसम्बन्धी मात्र नभई प्रत्यक्ष समाजसँग जोडिएको विषय भएकोले पनि कोभिडलाई समेटेको हुँ । विश्वलाई नै महामारीको रुपमा आक्रान्त बनाइरहेको बेला यो विषय समेटेर महामारीबारे जानकारी दिनु आवश्यक थियो ।

१०. केही वर्षअघि ‘खुसीहरुको वनवास’ नामक कवितासंग्रह प्रकाशित गरिसक्नुभएको छ । दोस्रो पुस्तकले तताएको बजार नसेलाउँदै अर्को पुस्तक पनि तयार गरिसक्नुभएछ, त्यो पुस्तक पनि स्वास्थ्यसम्बन्धी नै हो ?

— पेसाले म डाक्टर भए पनि समग्र नेपाली साहित्यमा मेरो रूचि पहिलेदेखि नै थियो । त्यसैले, केही वर्षअघि कवितासंग्रह निकालेँ । पछिल्लो समय आफू पनि स्वास्थ्यसम्बन्धी क्षेत्रमा कार्यरत रहेकैले धेरै जनाले स्वास्थ्यसम्बन्धी पुस्तक लेख्न सुझाव दिनुभयो । सोही आधारमा मैले निबन्धात्मक शैलीमा हाडजोर्नी, नसा र स्वास्थ्यसम्बन्धी जानकारी दिने उद्देश्यले ‘कम्मरीदेखि कोभिड कहर’ लेखेको हुँ । कोरोनाका कारण केही फुर्सदिलो भएपछि तेस्रो पुस्तक लेखनको कार्य पनि करिब अन्तिम चरणमा पुगेको छ । प्रकाशन कहिले गर्ने भन्ने टुङ्गो नलागे पनि समय सदुपयोग गरेर मेडिकल सोसियोलोजीका विषय समेटेर पुस्तक लेखेको छु ।

मानिसको स्वास्थ्यमा देखिने हरेक समस्याका लागि औषधिमात्रै उपचार र समाधान होइन, जानकारी लिनु र अभ्यास गर्नु पनि उपचार नै हो । त्यसैले, ‘कम्मरीदेखि कोभिड कहर’ पुस्तक पढ्ने हरेक पाठकले कतिपय उपचार आफैँ गर्न सक्छन् । र, विश्वमै कोरोना भाइरस सङ्क्रमणको जोखिम कम नभएकोले सबैजना सुरक्षित भएर बस्न मेरो अनुरोध छ । कम्तीमा पनि दुई वर्ष यसको समस्या रहने अनुमान गरिएको हुँदा आधा समय अझै बाँकी भएकोले आफैँ जोगिनुको विकल्प छैन । र, मेरो पेसा र पुस्तकसम्बन्धी केही कुरा राख्ने मौका दिएकोमा चितवन पोष्ट दैनिक परिवारलाई पनि धन्यवाद । <tulmangurung1@gmail.com>

Related Posts

‘मोसोभित्र पत्रकारिताको झल्कोसँगै प्रेमको झिल्को पनि छ’

‘मोसोभित्र पत्रकारिताको झल्कोसँगै प्रेमको झिल्को पनि छ’

‘मोसोभित्र पत्रकारिताको झल्कोसँगै प्रेमको झिल्को पनि छ’

‘मोसोभित्र पत्रकारिताको झल्कोसँगै प्रेमको झिल्को पनि छ’

मदन पुरस्कारको गरिमा थाम्न सकिन्न कि भन्ने डर छ – बानियाँ

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

प्रतिपक्ष र दाहाल–नेपाल समूहद्वारा सदनमा अवरोध
राजनीति

अनेमसंघ रत्ननगर नगर कमिटी गठन

रत्ननगर । अखिल नेपाल महिला संघ रत्ननगर नगर कमिटी गठन गरिएको छ । आइतबार सम्पन्न प्रथम विस्तारित भेलाले विरञ्जना घिमिरे...

Read more
प्रतिपक्ष र दाहाल–नेपाल समूहद्वारा सदनमा अवरोध

प्रतिपक्ष र दाहाल–नेपाल समूहद्वारा सदनमा अवरोध

Chitwan Post

खैरहनीमा मनाइयो महिला दिवस

प्रथम आङछिरिङ शेर्पा स्मृति गल्फ टुर्नामेन्टमा सुमनले जिते कार

प्रथम आङछिरिङ शेर्पा स्मृति गल्फ टुर्नामेन्टमा सुमनले जिते कार

पिठुवा खानेपानीको चौंथो साधारण सभा

पिठुवा खानेपानीको चौंथो साधारण सभा

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रदेश
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : chitwanpost@gmail.com

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In