दासढुङ्गा ः घटना कि दुर्घटना ?

एमालेका दुई अत्यन्तै लोकप्रिय नेताहरूको निधन भएको पनि अहिले २१ वर्ष भैसकेको छ, तर अझै पनि त्यस कहालीलाग्दो दुर्घटनालाई लिएर रहस्यबाट भने अझै पर्दा उठ्न सकेको छैन । खासमा त्यो घटनाप्रतिको आधिकारिक धारणा बाहिर आउन नसकिरहेको हालको अवस्थामा त्यस दुर्घटना सधै“का लागि रहस्य त बन्ने हैन ? भन्ने प्रश्न भने यथावत् नै छ । एमालेका तत्कालीन महासचिव मदन भण्डारी र सङ्गठन विभाग प्रमुख जीवराज आश्रितको वि.सं. २०५० साल आजकै दिनमा चितवनको दासढुङ्गामा जिप दुर्घटनामा परी मृत्यु भएको दुई दशकभन्दा बढी भए पनि त्यो घटना खासमा हत्या थियो कि दुर्घटना ? भन्ने विषय केवल ती नेताहरूको स्मृति दिवसका अवसरमा उठाइने मुद्दाभन्दा बढी हुन सकेको छैन ।
एमाले नेताद्वयको स्मृति दिवसका औपचारिक कार्यक्रमहरू पूर्ववत्झै“ आज पनि घोषणा गरिएका छन्, यद्यपि आफ्ना लोकप्रिय नेताहरूको जिप दुर्घटनाको घटनालाई लिएर एमाले अहिलेसम्म स्पष्ट हुन सकेको छैन । एमालेभित्रकै प्रभावशाली नेताहरूको यस काण्डमा ठूलो हात रहेको भनी बाहिर आएको प्रचारलाई लिएर समेत आजसम्म ऊ प्रस्ट हुन नसक्नाले यो घटना थप रहस्यात्मक हु“दै गैरहेको पनि हो । त्यस्तै, कतिपयले भन्ने गरेअनुसार नेपाली काङ्ग्रेस तथा विदेशी तŒवको समेत यो घटनामा हात रहेको भन्ने प्रसङ्ग अझै सेलाएको छैन । यस घटनापछि एमाले पटकपटक सत्तामा पुगिसकेको छ, तर उसले आफ्ना नेताहरूको मरणबारे खोज तथा अनुसन्धानलाई अघि बढाउन निकै कन्जुस्याइ“ गरेबाट समस्या त्यही पार्टीभित्रैको त होइन ? भनेर शङ्का गर्ने आधार बलियो हु“दैछ ।
मदन भण्डारी नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनका असाध्यै लोकप्रिय राजनेता हुन् । भण्डारी नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई नया“ दिशा दिने सन्दर्भमा अग्रस्थानमा समेत रहे । उनले कम्युनिस्टहरू पनि लोकतान्त्रिक हुन सक्छन् र बहुदलीय प्रतिस्पर्धामार्फत अगाडि आउन सक्छन् भनेर नै ‘बहुदलीय जनवाद’ को सैद्धान्तिक अवधारणा प्रतिपादन गरे, जसले दशकौ“देखि नेपाली राजनीतिको मूलधारलाई नै प्रभाव पारेको देखिन्छ । यसले पछि नेपालमा कम्युनिस्ट शक्तिलाई नै ठूलो मात्रामा स्थापित गर्न निकै महŒवपूर्ण भूमिकासमेत निभायो । भण्डारीको ‘बहुदलीय जनवाद’ वर्तमान सङ्क्रमणकालीन स्थितिमा अहिले झन् सान्दर्भिक हुन गएको देखिन्छ । अरू नेताहरूको तुलनामा भण्डारी कम विवादमा आएका नेता पनि हुनाले र भूमिगत जीवनबाट बाहिर आएको छोटो समयमा नै जननेताको हैसियत प्राप्त गर्नाले आफ्नै दल तथा अरू दलका नेताहरू उनीस“ग चिढिनु अस्वाभाविक पनि थिएन । सायद, यस्ता धेरै कारणहरूले गर्दा नै उनको हत्या गरिएको हो कि भन्ने आधार जनमानसमा भने अहिले पनि जीवितै
छ । जबसम्म दासढुङ्गा दुर्घटनाबाट पर्दा उठ्नेछैन, तबसम्म यो घटना सदैव रहस्यको केन्द्रमै रहिरहने छ ।