आत्मविश्वास जगायो सहकारीले

कल्पना भट्टराई
नवलपरासी । पाल्ही गाविसकी मञ्जु चौधरी केही समय अगाडि उभिएर बोल्न डराउँथिन् । मान्छेको जमघट भएको ठा“उमा बोल्न प¥यो भने त झन् उनी थरथर काम्थिन् । आफ्नो परिचय बताउन समेत कठिन हुन्थ्यो । तर, अहिले मान्छेका अगाडि त के उनी मञ्चमै उभिएर भाषण गर्छिन् ।
गा“उघरमा हुने सभा, सम्मेलन र गोष्ठीमा उनी मञ्चमा उभिएर भाषण गर्छिन् । सामाजिक काम गर्दा उनमा आएको आत्मविश्वासले भाषण गर्न सक्ने भएकी हुन् । ४० वर्षीय मञ्जु पाल्ही भगवती महिला बचत तथा ऋण सहकारी संस्था र पाल्ही परालिगल कमिटीकी अध्यक्ष हुन् । ‘काम गर्दै जा“दा आत्मविश्वास जाग्यो’ उनले भनिन् , ‘अगाडि आएर बोल्न सक्ने भएँ ।’
मञ्जुमात्रै होइन ,पाल्ही गाविसकै सुशीला गुप्ताको अवस्था पनि त्यस्तै थियो । मान्छेका अगाडि उभिएर बोल्न समस्या हुन्थ्यो । ‘विहे गरेको दश वर्षसम्म घरबाट बाहिर निस्कन पाइएन । कसरी बाहिर मान्छेसँग निर्धक्क बोल्न सक्ने’ सुशीलाले भनिन्, ‘पहिले संस्कार नै यस्तै थियो’ ।
अहिले भने त्यस्तो अवस्था छैन् । निर्धक्कसँग आफ्नो कुरा सबैका सामु राख्न सक्छिन् । चार वर्षअघि उनी लक्ष्मी महिला बचत तथा ऋण सहकारी संस्थामा आवद्ध भइन् । महिला तथा बालबालिका कार्यालयअन्तर्गत संचालित सहकारी संस्था स्थापना भएदेखि नै उनी अध्यक्ष भएर काम गर्न थालिन् । काम गर्दै जाँदा आत्मविश्वास जाग्यो र संस्था राम्रोसँग चलाउन सक्षम भएकी छन् । तालिममा प्रशिक्षकको भूमिका राम्रैसँग निर्वाह गर्न सक्छिन् । गा“उमा हुने सभा सम्मेलनमा पनि आफ्ना कुरा निर्धक्क राख्न डराउँदिनन् ।
कुस्मा गाविसकी प्रतिभा गुप्ता पनि अरुका अगाडि निर्धक्क बोल्न सक्छिन् । पा“च वर्ष अघिदेखि जिविकोपार्जन कृषि सहकारी संस्थाकी सचिव भएर काम गरेकी प्रतिभालाई जिम्मेवारी र आत्मविश्वासले बोल्न सक्ने बनाएको हो ।
‘साडी लगाएका महिला बोल्न सक्छन् भन्थे, बोल्न मात्रै होइन’ प्रतिभाले भनिन् ‘सहकारी नै चलाएर देखायौँ’ ।
जिल्लादेखि क्षेत्रीय र केन्द्रीयस्तरको प्रशिक्षणमा समेत सहभागी हुने मौका पाएकीले आफूले सिकेको कुरा समूहका महिलाहरुलाई सिकाउने गर्छिन् । गा“उमा हुने स—साना झैंझगडा मिलाउँछिन् । घरेलुहिंसामा परेका महिलाहरु घरपरिवारमा स्थापित गराउनका लागि छलफल चलाउँछिन् ।
उनी मात्रै होइन, महिला तथा बालबालिका कार्यालयअन्तर्गत नवलपरासीमा संचालन भएका सहकारी चलाउने अन्य महिलामा पनि यस्तै परिवर्तन आएको छ । जिल्लामा ३४ महिला सहकारी रहेका छन् ।
महिलालाई आर्थिक, सामाजिक रुपमा सशक्तीकरण र समाजमा नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गराउनको लागि महिला सहकारीको स्थापना गरिएको महिला तथा बालबालिका कार्यालय नवलपरासीकी प्रमुख मिना पौडेलको भनाइ रहेको छ । महिलामात्रै शेयर सदस्य, बचतकर्ता र संचालक समिति भएर पनि  पुरूषले भन्दा राम्रो सहकारी चलाएका उदाहरण जिल्लामा धेरै छन् । यी सहकारीले नेतृत्व र व्यक्तित्वको विकासमात्र नगरी आर्थिक कारोवार राम्रै गरेको छ । महिला सशक्तीकरण र व्यक्तित्व विकासका लागि  सांगठनिक काम तथा आर्थिक कारोवार पनि राम्रै गरेपछि जिल्ला विकास समितिको जिल्ला परिषद्बाट चार सहकारी पुरष्कृत भएका छन् ।
महिला तथा बालबालिका विभागबाट क्षेत्रीय स्तरमा दाउन्नेदेवी बहुउद्देश्यीय महिला सहकारी संस्था पुरष्कृत भएको छ । महिला स्वाभलम्बन बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि र रजहर महिला बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले एक लाख नगदसहित देशभरबाट उत्कृष्ट पा“चौ स्थान प्राप्त गरी राष्ट्रियस्तरको पुरस्कार प्राप्त गरेको थियो ।