ADVERTISEMENT
१५ माघ २०७७, बिहीबार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
१५ माघ २०७७, बिहीबार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

घडियाल गोहीका अण्डा गुँडमै नष्ट, बर्खा र खडेरी दुवै शत्रु

by चितवन पोष्ट
२०७० चैत्र २८, शुक्रबार ०३:३२ गते
in समाचार
0
Chitwan Post
0
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

कसरा । नदी प्रदुषण र आहाराको कमीमात्रै होइन, खराब मौसम पनि घडियाल गोही संरक्षणमा चुनौती बनेको छ । गर्मी, खडेरी र अधिक वर्षाले पछिल्लो समय घडियालका अण्डा गुँडमै नष्ट हुन थालेका छन् ।  लगातार तीन वर्षयता नयाँ चुनौती सामना गर्दै आएको संरक्षणकर्मीहरु बताउँछन् ।
चितवन निकुञ्जको मुख्यालय कसरामा रहेको घडियाल गोही प्रजनन् केन्द्रका प्रमुख तथा निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत वेद खड्काका अनुसार ६८ सालमा खडेरी र गर्मीले समस्या ल्याएको थियो । त्यस्तै ६९ र ७० सालमा वर्षा र बाढीले पिरोलेको उनले बताए ।
घडियाल गोहीले चैत्र महिनामा अण्डा पार्ने गर्छ । जेठको अन्तिमदेखि असारको पहिलो साताभित्रमा अण्डाबाट बच्चा निस्कन्छ । सामान्य घाम पानी र तापक्रम ३० डिग्री सेल्सियसको हाराहारीमा भए अण्डाबाट राम्रा र स्वस्थ बच्चा बाहिर निस्कन्छ ।
तर बढी तापक्रम र वर्षाको तालमेल नमिल्दा गोहीका अण्डाबाट बच्चा निस्कन निकै गाह्रो भएको प्रमुख खड्काले जानकारी दिए । उनका अनुसार विस २०६९ सालमा २० गुँडमा ६३४ वटा अण्डा थिए । तर २६२ वटा अण्डाबाट मात्रै बच्चा निस्किए ।
‘त्यो बेला पानी नपरेर लामो समय खडेरी थियो । गर्मी अत्याधिक भयो । अण्डाभित्रै बच्चा मरे’ खड्काले भने । त्यसभन्दा अघिल्लो वर्ष ६८ सालमा भने अत्याधिक पानी पर्नाले समस्या आएको थियो भन्छन् उनी । ६८ सालमा १९ गुँडका ६३४ अण्डाबाट २५६ वटा बच्चा निस्केका थिए ।
यो वर्ष अर्थात् ७० सालमा पनि बढी पानी पर्नाले संकट आएको खड्काले जानकारी दिए । ७० सालमा नारायणी नदीमा छ वटा, राप्तीमा छ वटा र कसरामा रहेको घडियाल प्रजनन् केन्द्रमा आठ वटा गरेर २० वटा गुँड थिए । राप्तीको एउटा गुँडमा पोथी घडियाल जुद्धा गुँडमा रहेका सवै ३२ वटा अण्डा फुटेका थिए । नारायणीका तीन र राप्तीमा बाँचेका पाँचमध्ये दुई गुँड माउलाई नै बच्चा कोरल्न छाडिएको थियो भने बाँकी गुँडका अण्डा संकलन गरेर प्रजनन् केन्द्रमा ल्याइएको थियो ।
यो वर्षको असार १ र २ गतेको अविरल वर्षापछि आएको बाढीले नारायणीमा बाँकी रहेका सवै तीन वटा गुँड र राप्तीमा बाँकी रहेको दुईमध्येको एउटा गुँड बगाएर नष्ट गरेको खड्काले जानकारी दिए । बग्नबाट बचेको राप्तीको एउटा गुँडमा २८ वटा अण्डा थिए । जसबाट एउटामात्रै बच्चा निस्केको र बाँकी २७ वटा अण्डाबाट चुच्चो बाहिर निस्केर मरेको अवस्थामा फेला परेका थिए ।
‘यो वर्ष २० वटा गुँड फेला परेकोमा १४ वटा मात्रै जोगिए । जस्मा ४५५ अण्डा थिए । तर ७३ वटामात्रै अण्डा कोरल्न सफल भयो’ खड्काले जानकारी दिए । अविरल वर्षा हुँदा तापक्रम कम भएर र धेरै गर्मी हुँदा तामक्रम बढी भएर बच्चा अण्डाभित्रै मर्ने गरेको उनले बताए । उपयुक्त तापक्रम नहुँदा अण्डाबाट निस्केका बच्चा पनि स्वास्थ हुँदैनन् ।
६९ सालमा निस्केका २६२ मध्ये ८६ वटा मात्रै हुर्केका थिए । यो वर्षका ७४ मध्ये नौ घडियाल रोगी छन् । कृतिम तरिकाले घडियालका बच्चा कोरल्ने प्रविधि विकास भएको छ । तर नेपालमा बालुवामा राखेर प्राकृतिक ढंगले अण्डा कोरल्ने गरिएको छ । अघिल्ला वर्षहरुमा अण्डाबाट ७० प्रतिशतभन्दा बढी बच्चा निस्कन्थे । अहिले ३० र ४० को हाराहारीमा झरेको छ ।
घडियाल सफा नदीमा बस्ने र माछामात्रै खाने जलचर हो । चितवन निकुञ्जका पूर्वप्रमुख संरक्षण अधिकृत रामपृत यादव जुन ठाउँमा घडियाल रहन्छ, त्यो ठाउँमा प्रदुषणको असर छैन भन्ने थाहा हुन्छ भन्छन् । तर नदी प्रदुषण र अनियन्त्रित रुपमा माछा मार्दा आहारा कम भएर घडियाल  घट्दै गएको छ । यो जलचर गैंडाभन्दा २० गुणा बढी लोप हुने खतरामा रहेको जीव हो ।
त्यसैले घडियालको संख्या बढाउन व्यवस्थित संरक्षण योजना अनुरूप ३५ वर्षअघि कसरामा प्रजनन् केन्द्र स्थापना भएको थियो । खड्काका अनुसार नेपालमा हालसम्म ८६१ वटा घडियाल विभिन्न नदी र खोलामा छाडिएको छ । तर गत वर्ष भएको गणनामा जम्मा १०२ वटामात्रै घडियाल फेला परेका थिए ।
‘घडियाल संरक्षण निकै चुनौती पूर्ण छ । तापक्रम वृद्धि र खडेरीले, अति वृष्टिले झनै संकट थप्यो’ खड्काले भने । हाल नेपाल र भारतमा मात्रै प्राकृतिक बासस्थलमा घडियाल पाउने गरिएको छ । विश्व संरक्षण संघले घडियाललाई अति संकटापन्न प्रजातिको सूचीमा राखेको छ ।

Related Posts

Chitwan Post

विद्यार्थीलाई स्वीटर वितरण

Chitwan Post

महिलालाई बाख्रापालन तालिम

भोलिदेखि काठमाडौंमा सप्ताहव्यापी सहिद दिवस

भोलिदेखि काठमाडौंमा सप्ताहव्यापी सहिद दिवस

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

इच्छाकामनाको भालुमारामा न्यानो कपडा
समाज

इच्छाकामनाको भालुमारामा न्यानो कपडा

इच्छाकामना । चितवनको इच्छाकामना गाँउपालिका ७ भालुमारामा भरतपुर हाइट टोल विकास संस्था भरतपुर–१० ले जाडोको न्यानो कपडा वितरण गरेको छ...

Read more
काँग्रेसद्वारा रुकुमपश्चिम घटनाका दोषीलाई कारबाही गर्न माग

कांग्रेसद्वारा सिंहका हत्यारालाई कारबाहीको माग

चितवनमा कोरोनाविरुद्धको खोप लगाउन सुरु

चितवनमा कोरोनाविरुद्धको खोप लगाउन सुरु

विश्वभर कोरोना सङ्क्रमितको संख्या दस करोड नाघ्यो

विश्वभर कोरोना सङ्क्रमितको संख्या दस करोड नाघ्यो

कोरोना खोप लगाएका भन्छन्- “ढुक्क भएर लगाउनुहोस्”

कोरोना खोप लगाएका भन्छन्- “ढुक्क भएर लगाउनुहोस्”

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : chitwanpost@gmail.com

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In