ADVERTISEMENT
५ बैशाख २०७८, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
  • Login
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
५ बैशाख २०७८, आईतवार
Chitwan Post Daily | चितवन पोष्ट दैनिक
No Result
View All Result

घरघरमा गोवरग्यासः ‘वन जोगियो, ज्यान जोगियो’

by चितवन पोष्ट
२०७० चैत्र २६, बुधबार ०३:४३ गते
in समाज
0
Chitwan Post
0
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

–दिपेन्द्र अधिकारी
कुमरोज । घाँसदाउराका लागि निकुञ्ज गएको बखत मध्यवर्ती आसपासका कतिपयले जंगली जनावरको आक्रमणबाट ज्यान गुमाउनुप¥यो । कतिपय जनावरको आक्रमणबाटै अङ्गभङ्ग भएका छन् । जङ्गलमा मानिसको चाप बढेसँगै जंगली जनावरसँगै द्वन्द्व बढेको बढ्यै छ ।
तर, निकुञ्जसँगैको चितवनको कुमरोज गाविसका स्थानीय भने गाउँमा गोवरग्यास प्लान्ट बनेपछि जङ्गल धाउन छाडेका छन् । जसले गर्दा एकातिर मासिँदै गएको वन जोगिएको छ भने अर्कोतर्फ जनावरबाट हुने मानिसमाथिको आक्रमण पनि घटेको छ । धुँवारहित वातावरणमा खाना पकाउन थालेपछि मानवीय स्वास्थ्यमा कम नोक्सान पुगेको छ भने भान्सामा हुने हिंसा पनि घटेको छ ।
‘जुन दिनदेखि गोवरग्यासमा खाना पकाउन थालियो, त्यस दिनदेखि छोरी बुहारीले सुख पाएका छन् । अव जङ्गल हरियाली बनाउन पाए हुन्थ्यो, हाम्रो गाउँमा पनि पर्यटन ल्याउन पाए हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ’, स्थानीय रुपकुमारी गुरुङले भनिन् । अठार बच्चा जन्माएर दाउरामै पकाएर खुवाएँ । दाउरा खोज्दा–खोज्दै बच्चा जन्मे ।
जङ्गल जाँदा नातिनीलाई बाघले खायो । अर्को नातिनी बाघले घरबाटै लिएर गयो । बँदेल, गैँडा, चित्तल, जङ्गली हात्ती, बाघ आउँथ्यो,’ कुमरोजका रुपकुमारीजस्ता धेरै महिलाहरुको सुखको दिन सुरु भएको छ । जसको एउटै कारण हो घरघरमा गोवरग्यास प्लान्ट ।
अहिले कुमरोजका महिलालाई घाँस–दाउरा गर्न निकुञ्जमा जान पर्दैन । समयको बचत भएको छ । धुवाँबाट हुने स्वास्थ्य समस्याबाट मुक्ति मिलेको छ । यस गाविसमा १७ सय ५० घरधुरी छन् । बुढीराप्ती उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष कुलप्रसाद भुषालले केहीले सामुदायिक वनमा गएर घाँस ल्याउने गरेको र केहीले भने आफ्नै जग्गामा घाँस लगाएर समस्या टार्ने गरेको बताए ।
सौराहाबाट हात्तीमा कुमरोज घुमाउन ल्याउँछन् । तर हामी पछाडि छौँ, यस गाविसमा पर्यटकीय स्थल बनाउन लागिपरेको बताउँदै उनले अर्को वर्षमा होमस्टे सुरु गर्ने बताए ।’ यसका लागि गाउँका दराई महिला लागिपरेका छन् । होमस्टेका लागि ७ लाख ६० हजार जम्मा भइसकेको छ ।
राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका प्रमुख डाक्टर चिरञ्जीवी पोख्रेल बायोग्यासको अवधारणा वनजङ्गलको संरक्षण गर्नका लागि आएको बताउँछन् । उनी भन्छन्– ‘निकुञ्जमा घाँस दाउराका लागि जाने मानिसहरुको चाप घटाउन यस्तो अवधारणा आएको हो ।’ यूएसएआइडी डब्लूडब्लूएफ, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष सामुदायिक वन उपभोक्ता समिति मिलेर गोवरग्यास निर्माण थालिएको हो । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत रमेश थापा वन मास्नेभन्दा पनि वृक्षरोपण गरेर वन जोगाउने अभियानमा स्थानीय लागिपरेको बताउँछन् ।
कुमरोज गाविसलाई नमुना वायोग्यासको रुपमा अघि बढाइएपछि निकुञ्जमा  मानिसहरुको चाप घटेको थापाले बताए । साथै उनले जङ्गली जनावर र स्थानीय बीचको द्वन्द्व पनि कम भएको बताए । निकुञ्जमा बढ्दो चोरी शिकारी पनि कम भएको थापाले बताए । ‘गोवरग्यासका लागि बस्तुभाउ पाल्नुपर्ने हुँदा घाँसका लागि जङ्गल जाने हुन्छन् । धेरै गाईबस्तु पाल्नु पर्दैन । उन्नत जातको २ वटा भए हुन्छ,’ थापाले भने ।
‘निकुञ्जमा घाँस दाउरा चोर्न जानुपथ्र्यो, कति पटक मान्छे पक्राऊ गरेर लान्थे, हसिया, नाम्लो सबै निकुञ्जका सेनाले लान्थे, स्थानीय रमिता चौधरीले भनिन् ।
श्रीमान जागिरे भएपछि स्थानीय स्वस्थानी कार्कीलाई हरेक बिहान खाना बनाउन हतार हुन्थ्यो । अहिले सजिलै र समयमै खाना तयार हुने गरेको उनको अनुभव छ । गोवरग्यास निर्माण कम्पनीकी सरस्वती खनाल गोवरग्यास बनाउने खाल्टो पहारिलो, घरको नजिकै र उचो भाग हुनुपर्ने सुझाव दिन्छिन् । एलपी ग्यासको तुलनामा जोखिम छैन । ‘ग्यास लिग भए खाना पकाउन पाइँदैन, खनालले भनिन्, ‘गोबरग्यासमा पड्किने खतरा पनि हँुदैन ।’
कुमरोज मध्यवर्ती सामुदायिक वनका अध्यक्ष हिरा गुरुङ गोवरग्यासले धेरै फाइदा पुगेको बताउँछिन् । सुझारिएको कम्पोष्ट मल तयार भएको, बालीनालीको उत्पादनमा सुधार आएकोे, चर्पी पनि जोडेकाले खुला दिसामुक्त क्षेत्र भएको अध्यक्ष गुरुङको भनाइ छ । गाविस सचिव राजेन्द्र मैनाली जनताले राहत महसुस गरेको बताउँछन् ।
गोवरग्यास निर्माण कम्पनी भरतपुरका प्रकाशचन्द्र श्रेष्ठ परिवारको संख्याभन्दा गाईबस्तुको संख्या हेरेर गोवरग्यास बनाउँदा सजिलो हुने बताउँछन् । उनका अनुसार एक व्यक्तिलाई एक घनमिटर चाहिन्छ भने ६ जनाको परिवारमा ६ घनमिटरको वायोग्यास चाहिन्छ ।

Related Posts

कोरोनाका चार नयाँ भेरियन्ट फेला

“महामारी फैलियो, सावधानी छैन”

चितवनमा साउनयता २२ वन्यजन्तु मरे

नौ महिनामा मरे ३० गैँडा

अवैध मालसामान बरामद

अवैध मालसामान बरामद

Discussion about this post

अन‌ि यो पनि

चितवनमा कोरोना सङ्क्रमित बढ्दै, ९ बजेपछि रात्रिकालीन व्यवसाय बन्द गर्न अनुरोध
प्रमुख समाचार

आइतबार १०९६ जनामा कोरोना पुष्टि, थप आठ जनाको मृत्यु

काठमाडौँ । नेपालमा पछिल्लो २४ घन्टामा थप एक हजार ९६ जनामा कोरोना सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या...

Read more
रत्ननगर, राप्ती, कालिका र इच्छाकामनामा संक्रमित संख्या शून्य

कोरोना महाव्याधिबारे मतभेद हटाऔँ

कोरोनाका चार नयाँ भेरियन्ट फेला

“महामारी फैलियो, सावधानी छैन”

चितवनमा साउनयता २२ वन्यजन्तु मरे

नौ महिनामा मरे ३० गैँडा

भाषामा सीमातीत चीरहरण !

भाषामा सीमातीत चीरहरण !

साइट नेभिगेशन

  • अन्तर्वार्ता
  • अर्थ
  • कला
  • खेलकुद
  • पाठक पत्र
  • प्रदेश
  • प्रमुख समाचार
  • प्रविधि
  • राजनीति
  • वाग्मती
  • विचार
  • विश्व
  • शिक्षा
  • समाचार
  • समाज
  • सम्पादकीय
  • साहित्य
  • स्वास्थ्य

सम्पर्क

चितवन पोष्ट प्रकाशन प्रा. लि.
भरतपुर-१०, विद्युतरोड, हाकिमचोक
फोन : ०५६-५९५६२१ , ०५६-५९५६२४

विज्ञापनको लागि सम्पर्कः
९८६४२८०३१३, ९८६४२८०३१४, ९८५५०५१०९२
इमेल : [email protected]

शाखा कार्यालयहरु

सौराहाचोक,टाँडी, फोनः ९८५५०८०२९१ (होमनाथ सापकोटा)
पर्सा: ९८४५१६०२९५ (प्रमिला अर्याल)
चनौली : ९८६५००५५९७ (रामशरण गैरे)
कावासोतीः ९८४३४०२६४४ (विन्दु न्यौपाने)
धादिङबेसीः ०१०–५२०६६५
दमौलीः ०६५–५६०८३९
डुम्रेः ०६५–६९०८०६
त्रिशूलीः ०१०–५६०५४७,९८५१०१४३९१

  • हाम्रो बारेमा
  • सम्पर्क
  • बिज्ञापन

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

No Result
View All Result
  • गृहपृष्‍ठ
  • समाज
  • राजनीति
  • अर्थ
  • विचार
  • अन्तर्वार्ता
  • स्वास्थ्य
  • विश्व
  • साहित्य
  • कला
  • खेलकुद
  • इ-पत्रिका

© २०२० चितवन पोष्ट - दैनिक समाचार पत्र | सर्वाधिकार सुरक्षित । वेब तथा होस्टिङ सेवा: नमस्टेक

Welcome Back!

Sign In with Facebook
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In