फोहोर उठाउन मनपरि सेवा शुल्क

– बसन्त पराजुली

भरतपुर । तोकिएको भन्दा बढी सरसफाइ सेवा शुल्क नतिर्ने अडान गरेपछि आफ्नो फोहोर नउठाउने धम्की पाएको भरतपुर–२ का एक घरेलु उद्यमीले गुनासो
गरेका छन् । भरतपुर–२ मा न्यू लता ब्याग उद्योग सञ्चालन गरेका पूर्णचन्द्र सोडारीले सरसफाइको शुल्क संकलन गर्ने जिम्मेवारी पाएको भरतपुर सरसफाइ समितिले सम्झौताभन्दा बढी रकम माग गरेको तर आफूले बढी रकम नतिर्ने भनेपछि फोहोर उठाउन छाडेको बताए ।
‘नगरपालिकासँग निजी कम्पनीले गरेको सम्झौताभन्दा पाँच गुणाबढी माग भयो’, सोडारीले भने, ‘यो सरासर नगरवासीलाई लुट्ने शैली हो ।’ सोडारीको जस्तै ब्याग उद्योगका लागि भरतपुर नगरपालिकाले दैनिक फोहोर उठाए ३०० रुपैयाँ, एक दिन बिराएर उठाए २०० रुपैयाँ र हप्ता दिनमा उठाए १०० रुपैयाँ सेवा शुल्क लाग्ने व्यवस्था गरेको छ । तर  सोडारी आफूलाई निजी कम्पनीले ५०० रुपैयाँ मागिरहेको जनाउँछन् । जवकि उनको उद्योग भएको भरतपुर–२ आँपटारीमा अहिले हप्तामा बुधबारमात्रै फोहोर उठ्छ ।
‘हाम्रो फोहोर बुधबारमात्रै उठ्ने हो । नगरपालिकाले तोकेको रकम तिर्न तयार छौँ । तर बढी तिर्न सक्दैनौँ’, सोडारीले भने । ब्याग उद्योगलाई लिएकै शुल्कमा फर्निचर, प्लाष्टिक, फूड प्याकेजिङ, गार्मेन्ट, जुत्ता, होजियारी, प्रेस, प्रिन्ट, स्टेशनरी, धान–चामल, तेल मिल, मेटल र फेब्रिकेशन उद्योग छन् ।
सोडारीलाई जसरी नै फोहोर सरसफाइको सेवा शुल्क बढी लिने गरेको गुनासो पछिल्लो समय बढेर गएको छ । नगरपालिकासँगको सम्झौताभन्दा बढी शुल्क माग गर्ने गरिएको उनीहरुको गुनासो छ ।
भरतपुर नगर क्षेत्रभित्र फोहोर व्यवस्थापन र सेवा शुल्क उठाउने जिम्मेवारी पाएका ठेकेदार श्याम श्रेष्ठ भने तोकेकोभन्दा बढी रकम नमागेको दावी गर्छन् । ‘हामीले बढी रकम मागेका छैनौँ । यदि कसैले तिरेको रसिद देखाउँछ भने फिर्ता गर्न तयार छौँ’, उनले भने ।
नगरपालिकाले फोहोर उत्पादनका हिसावले १४ वटा बर्गाीकरण गरी सेवा शुल्क तोकेको छ । घरधुरीमा प्रतिचुल्होका हिसावले दैनिक फोहोर उठ्ने ठाउँमा ८० एक दिन बिराएर उठाउने ठाउँमा ६० हप्तामा एकपटक उठाउने ठाउँमा ४० र १५ दिनमा उठाउने ठाउँमा २५ रुपैयाँ प्रतिमहिना शुल्क तोकेको छ । यो शुल्क कम हो भने बढीमा ठूला होटलहरुको दुई हजार ५०० रुपैयाँसम्म मासिक फोहोरको सेवा शुल्क उठाइएको छ । नगरपालिकाले तोकेको शुल्कभन्दा बढी कोही कसैबाट शुल्क नउठाइएको तर्क निजी कम्पनीको छ । ठेकेदार श्रेष्ठ सेवा शुल्क उठाइएकोमध्ये निजी कम्पनीले १० प्रतिशतमात्रै रकम पाउने भएकाले पनि तोकिएकोभन्दा बढी रकम आफूहरुले असुली नगर्ने तर्क गरे ।
सेवा शुल्क संकलन भएको रकम नगरपालिकाको खातामा जाने र सोमध्ये १० प्रतिशत निजी कम्पनीमा जान्छ । ३० प्रतिशत रकम संकलन भएको सम्बन्धित टोल विकास संस्थालाई र ६० प्रतिशत नगरपालिकाको आम्दानीमा बाँधिने व्यवस्था छ । यसरी संकलन गरी आएको १० प्रतिशतका अलवा भरतपुर नगर क्षेत्रको सरसफाइ गरिएवापत निजी कम्पनी भरतपुर सरसफाइ समितिले नगरपालिकाबाट थप मासिक ४ लाख रुपैयाँ लिने गर्छ ।
नगरपालिकाले तोकेको रकमभन्दा बढी रकम लिन नपाउने भए पनि यस सम्बन्धमा परेको उजुरी उपर नगरपलिकाले सुनुवाइ नगरेको सोडारीको भनाइ छ । नगरपालिकाका फोहोर तथा वातावरण शाखा प्रमुख विराट घिमिरे यसरी बढी मूल्य लिएको लिखित जानकारी भए यस सम्बन्धमा अध्ययन हुने बताए ।